P&ID là gì? Những thông tin cơ bản cần biết về P&ID

Cần tìm việc làm gấp

1. P&ID là gì? Những thông tin cơ bản cần biết về P&ID 

1.1. P&ID là gì?

P&ID là từ viết tắt của Piping and Instrumentation Diagram là sơ đồ đường ống và thiết bị đo đạc, P&ID cho thấy số liệu về đường ống và các thành phần liên quan đến quy trình vật lý. Chính vì vậy P&ID được sử dụng phổ biến và là thuật ngữ chuyên ngành cho lĩnh vực kỹ thuật công nghệ. 

1.2. Chức năng và mục đích sử dụng của P&ID

P&ID là nền tảng để duy trì và sửa đổi quy trình mà nó đại diện bằng sơ đồ đồ thị. Ở giai đoạn thiết kế, sơ đồ bản vẽ là điều kiện cung cấp những điều căn bản nền móng cho việc phát triển các sơ đồ điều khiển hệ thống.

Đối với các cơ sở để thiết kế bản vẽ và xử lý bản vẽ được biểu diễn bằng đồ họa của các yếu tố sau:

- Đường ống chính và chi tiết dụng cụ

- Đề án điều khiển và tắt máy

- Các yêu cầu về an toàn và quy định bản vẽ thiết bị

- Thông tin khởi động và vận hành cơ bản máy móc, thiết bị.

2. Sử dụng P&ID như thế nào và những đối tượng sử dụng chúng

P&ID là sơ đồ minh họa về mối quan hệ chức năng giữa các thành phần đường ống, thiết bị đo đạc và hệ thống được sử dụng trong lĩnh vực thiết bị đo lường và điều khiển tự động hóa. Chúng thường được tạo ra bởi các kỹ sư đang thiết kế quy trình sản xuất cho một nhà máy vật lý kỹ thuật.

Các cơ sở này thường yêu cầu những bước hóa học và cơ học khá phức tạp được vạch ra bởi P&ID để xây dựng một nhà máy và cũng như để duy trì sự an toàn của nhà máy, thiết bị.

Nếu có bất cứ vấn đề gì xảy ra cách tốt nhất là xem xét lại bản vẽ P&ID. Như vậy có thể thấy P&ID là tài liệu vô giá cần được lưu trữ, cho dù chúng được sử dụng để hợp lý hóa quy trình hiện có, thay thế một phần thiết bị hay hướng dẫn thiết kế và triển khai một hệ thống mới.

Với cơ sở và bản vẽ được cung cấp, các thay đổi có thể được lập kế hoạch một cách an toàn chi tiết và hiệu quả thông qua việc sử dụng phần mềm thiết bị Quản lý thay đổi (MOC). P&ID được sử dụng nhiều bởi các kỹ thuật viên công trường, kỹ sư và nhà điều hành để hiểu rõ hơn về quy trình và các cách thức để vận hành thiết bị, đo đặc và kết nối với nhau. Nó cũng vô cùng hữu ích cho việc làm chuyên viên đào tạo công nhân và nhà thầu.

Xem thêm: Kiểm tra nội nghiệp là gì? Lưu ý với đất chưa duyệt nội nghiệp

3. Tất cả những điều cơ bản về P&ID bạn cần biết

P&ID đóng vai trò vô cùng quan trọng và thiết yếu đối với thế giới kỹ thuật quy trình để thể hiện tính liên kết và kết nối sâu sắc với nhau, nhưng chúng không nhất thiết phải bao gồm các thông số kỹ thuật. Thông số kỹ thuật thường được cung cấp trong tài liệu riêng biệt. Thế nhưng chúng vẫn vô cùng hữu ích theo nhiều cách khác nhau, nhất là trong các lĩnh vực sau đây:

- Đánh giá quy trình xây dựng

- Làm cơ sở cho việc lập trình điều khiển

- Xây dựng các hướng dẫn và điều khiển tiêu chuẩn cho hoạt động của cơ sở  dữ liệu.

- Tạo tài liệu và hồ sơ giải thích các cách thức hoạt động của quy trình bản vẽ thiết kế.

- Cung cấp một phương thức chung để thảo luận về hoạt động của nhà máy.

- Tạo và thực hiện các nguyên lý về an toàn và kiểm soát an toàn.

- Thiết kế một sơ đồ khái niệm của nhà máy hóa chất và nhà máy sản xuất.

- Hình thành các đề xuất về ước tính chi phí bản vẽ, thiết kế thiết bị và thiết kế đường ống.

mẫu cv xin việc

4. Những công cụ hỗ trợ P&ID đắc lực trong việc thiết kế bản vẽ.

Vì P&ID là đồ họa tổng thể sơ đồ bản vẽ nên cần có những tài liệu và những công cụ hỗ trợ đắc lực khác để làm rõ hơn về chi tiết và thông số kỹ thuật.

- Bản vẽ quy trình (PFDs): P&ID bắt nguồn từ PFD. Trong khi đó PFD là một bức tranh toàn cảnh về các bước riêng biệt của một quy trình theo thứ tự tuần tự nhất. Các yếu tố có thể bao gồm: chuỗi hành động, nguyên liệu hoặc dịch vụ vào hoặc rời quá trình (tức đầu vào và đầu ra), các quyết định phải được thực hiện và giám sát bởi những người liên quan, thời gian tham gia ở mỗi bước hoặc cả quá trình. 

- Thông số kỹ thuật vật liệu đường ống (PMS): đây là nơi bạn tìm thấy những thông số chi tiết về vật liệu xây dựng, vòng đệm, bu lông và phụ kiện.

- Thông số về kỹ thuật của thiết bị và dụng cụ (EIS): các tiêu chuẩn và chi tiết quá rộng để phù hợp với P&ID được đưa vào EIS bao gồm phạm vi, tiêu chuẩn, mã, thông số kỹ thuật. định nghĩa và thuật ngữ, vật liệu xây dựng, cơ sở thiết kế, cơ khí/chế tạo, bảo đảm, thử nghiệm và kiểm tra, tài liệu và vận chuyển.

- Đặc điểm kỹ thuật yêu cầu chức năng riêng (FRS): các nhà máy hoặc hệ thống hoạt động được nêu chi tiết trong FRS. Nó bao gồm mô tả chức năng, giao tiếp và định nghĩa phạm vi của quy trình.

Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết nhất cách đọc bản vẽ điện hay được sử dụng

5. Những ký hiệu và ký tự đặc biệt trong P&ID

Một lĩnh vực của P&ID được tiêu chuẩn hóa là các ký hiệu thiết bị đo, chìa khóa để có thể hiểu được P&ID. Các ký hiệu thiết bị đo xuất hiện trên sơ đồ tuân theo các tiêu chuẩn về S5.1- 1984 (R1992) của ANSI/ ISA. Tiêu chuẩn này giúp đảm bảo những phương thức nhất quán, độc lập với hệ thống để truyền đạt ý định về thiết bị đo đạc, điều khiển và tự động hóa để mọi người hiểu được.

ISA S5.1 xác định bốn phần tử đồ họa- công cụ rời rạc, điều khiển, hiển thị chung, chức năng máy tính và bộ điều khiển logic có thể lập trình, nhóm chúng thành 3 loại vị trí (vị trí chính, vị trí phụ và trường gắn kết)

- Các công cụ rời rạc được biểu thị bằng các phần tử hình tròn: phần tử điều khiển và hiển thị được chia sẻ là những vòng tròn được bao quanh bởi một hình vuông. Các chức năng của máy tính được biểu thị bằng một hình lục giác và các chức năng của bộ điều khiển logic lập trình (PLC) được hiển thị dưới dạng một hình tam giác bên trong một hình vuông.

- Một thanh ngang duy nhất trên bất kỳ phần tử đồ họa nào trong số bốn phần tử đồ họa có nghĩa là hàm nằm trong danh mục vị trí chính. Một dòng kép cho biết vị trí phụ trợ và không có dòng nào đặt thiết bị hoặc chức năng trong trường. Các thiết bị nằm sau bảng điều khiển ở một số vị trí không thể tiếp cận khác được hiển thị bằng một đường ngang đứt nét.

- Các tổ hợp chữ cái và chữ số xuất hiện bên trong mỗi phần tử đồ họa và các tổ hợp chữ cái được xác định theo tiêu chuẩn ISA . Số đo người dùng chỉ định và các kế hoạch thay đổi tùy theo một số công ty sử dụng cách đánh số tuần tự. Một số gắn số thiết bị với số dây chuyền quy trình. Những người khác có thể chọn áp dụng các hệ thống đánh số độc đáo và đôi khi bất thường.

- Chữ cái đầu tiên xác định các biến được đo lường hoặc khởi tạo . Ví dụ Phân tích include (A), Lưu lượng (F), Nhiệt độ (T),... với các chữ cái tiếp theo xác định các chức năng đọc, thụ động hoặc đầu ra như Chỉ báo (I), Ghi (R), Truyền (T),...

6. Cách tạo P&ID và nguyên tắc cơ bản về tổ chức P&ID

6.1. Cách tạo P&ID

Nếu bạn sử dụng phần mềm để tạo P&ID thì sẽ phải trải qua các bước cơ bản sau đây:

- Bước 1: tạo và kiểm tra danh sách thiết bị. Sử dụng các ký hiệu trong thư viện ký hiệu của bản vẽ sau khi đã chắc chắn về danh sách thiết kế bản vẽ.

- Bước 2: kết nối với đường ống và thiết bị, sau đó kiểm tra xem xét các chi tiết với một đồng nghiệp đáng tin cậy. Xem lại quy trình vài lần và tìm kiếm những điểm không hiệu quả.

- Bước 3: Chia sẻ với cộng tác viên và cộng sự.

6.2. Các nguyên tắc cơ bản về tổ chức bản vẽ P&ID

Trong một bản vẽ nền tảng, P&ID được tổ chức theo một tiến trình hợp lý. Hầu hết các công ty đặc ra các tiêu chuẩn riêng về thiết kế P&ID, nó có thể được coi là chương của một cuốn sách hoặc các cảnh trong một bộ phim kết nối với nhau để tạo ra câu chuyện về quy trình kỹ thuật.

Nó sẽ cung cấp một quy trình minh hoạ ngắn gọn và dễ hiểu về tất cả các thiết bị được đưa vào quy trình, thông qua cảnh báo xung quanh mối nguy hiểm, các biện pháp để bảo vệ và các lỗi tiềm ẩn để có thể giảm thiểu hoặc loại bỏ sai sót.

Bài viết trên đây đã cho bạn đọc những cái nhìn bao quát và toàn diện nhất về P&ID. Nếu bạn đang muốn tìm hiểu kỹ hơn về các vấn đề liên quan đến P&ID thì bài viết này chính là tâm điểm mà bạn cần hướng đến. Hãy cùng tham khảo và tìm hiểu những thông tin về thuật ngữ chuyên ngành kỹ thuật này nhé.