BHXH tự nguyện là gì? Và những điều cần biết về BHXH tự nguyện

Việc Làm Ngành Bảo Hiểm

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin vô cùng bổ ích về bảo hiểm xã hội tự nguyện. 

1. BHXH tự nguyện là gì?

Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện, đây là loại hình bảo hiểm mà người lao động sẽ được tham gia theo hình thức tự nguyện, mức đóng và phương thức đóng sẽ được người tham gia lựa chọn sao cho phù hợp với thu nhập của bản thân để hưởng mức BHXH theo quy định

Theo Quy định mới về BHXH chính thức có hiệu lực từ 1/1/2024 thì Ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện.

2. Đối tượng được tham gia BHXH tự nguyện là ai?

- Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam phải từ 15 tuổi trở lên, không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc

- Các cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến BHXH tự nguyện.

3. Vì sao bạn nên tham gia bảo hiểm xã hội?

Trong cuộc sống, không ai có thể lường trước được những điều sắp xảy đến với cuộc sống của mình. Việc tham gia BHXH tự nguyện cũng giống như một hình thức mua bảo hiểm cho chính tương lai của mình vậy.

BHXH sẽ thay thế, bù đắp một phần thu nhập nếu chẳng may rơi người tham gia vào trường hợp thu nhập bị giảm hoặc mất do ốm đau, thất nghiệp, thai sản, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động, hết tuổi lao động hoặc chết. Đặc biệt, nếu người tham gia BHXH tự nguyện bị chết thì người thân của người đó sẽ có quyền được nhận được tiền BHXH

Mức đóng BHXH tự nguyện có mức đóng bảo hiểm thấp hơn so với mức đóng của các loại bảo hiểm khác. Đồng thời, đối với BHXH tự nguyện còn được nhà nước hỗ trợ một phần tiền đóng bảo hiểm hàng tháng.

Khi tham gia BHXH tự nguyện, mỗi tháng chỉ phải chi ra một số tiền nhỏ, nhưng đổi lại người tham gia lại có điểm tựa khi về già, đó là lương hưu, đó là các chế độ tử tuất. Người lao động là người nông dân, người kinh doanh, buôn bán tự phát khi tham gia BHXH tự nguyện sẽ không còn lo lắng về chế độ an sinh, coi như là có điểm tựa khi về già.

Xem thêm: Bạo lực học đường là gì? Thực trạng và một số giải pháp khắc phục

4. Thủ tục khi tham gia BHXH tự nguyện

Để làm thủ tục tham gia BHXH tự nguyện, người tham gia cần phải cung cấp:

+ Tờ khai tham gia BHXH tự nguyện.

+ Xuất trình giấy chứng minh thư nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân, số sổ hộ khẩu, hoặc giấy tờ tạm trú

+ Điều chỉnh thông tin BHXH, Bảo hiểm y tế

Chú ý: Đối với trường hợp đăng ký tham gia BHXH trực tiếp tại cơ quan BHXH thì cần ghi rõ ràng, đầy đủ thông tin danh sách người tham gia BHXH tự nguyện.

Việc làm bảo hiểm tại hà nội

5. Mức đóng BHXH

Theo Quy định tại Khoản 1 của Điều 87 Luật BHXH năm 2024 về mức đóng và phương thức đóng BHXH của người lao động tham gia BHXH tự nguyện thấp nhất là 22% của chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn và tối đa bằng 20 lần mức lượng cơ sở.

- Mức đóng BHXH tự nguyện sẽ tùy vào từng mức đóng mà nhân với từng ấy lần. Ví dụ: Mức đóng 3 tháng thì lấy mức đóng hàng tháng nhân với 3. Mức đóng 6 tháng thì lấy mức đóng hàng tháng nhân với 6. Mức đóng 12 tháng thì lấy mức đóng hàng tháng nhân với 12.

- Mức đóng từ 1 năm đến từ 5 năm đổ xuống được tính bằng tổng mức đóng của các tháng trước đó, chiết khấu được tính theo lãi suất đầu tư từ quỹ BHXH bình quân hàng tháng được BHXH Việt Nam công bố vào năm trước đó (Năm liền kề với năm đóng bảo hiểm).

- Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện đóng theo một trong các phương thức như: 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng hoặc đóng nhiều năm (từ 1 đến 5 năm) thì sẽ được hoàn trả lại một phần số tiền mà họ đã đóng trước đó nếu thuộc vào một trong những đối tượng sau đây:

+ Trường hợp đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

+ Trường hợp đối tượng hưởng BHXH một lần.

+ Trường hợp đối tượng chết hoặc được tòa án tuyên bố là đã chết.

Xem thêm: Ngành Bảo hiểm ra làm gì – Tiết lộ thú vị về nghề “hot” nhất hiện nay

6. Phương thức đóng 

-  Người tham gia BHXH tự nguyện được chọn 1 trong các  hình thức đóng để hưởng chế độ hưu trí và tử tuất gồm: Đóng hàng tháng; đóng 3 tháng/lần; đóng 6 tháng/lần; đóng 12 tháng/lần; đóng 1 lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm/lần và cuối cùng là đóng một lần cho những năm cần thiết đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

-  Trường hợp người tham gia BHXH đã đủ tuổi nghỉ hưu trong khi thời gian đã đóng BHXH vẫn còn thiếu trên 10 năm mà người tham gia muốn hưởng lương hưu theo quy định thì người tham gia sẽ phải thực hiện theo một trong các phương thức quy định tại các Điểm 1.1, 1.2, 1.3, 1.4 và 1.5 Khoản 1đến khi không quá 10 năm thì được đóng một lần đóng tiếp cho những năm còn thiếu.

-  Sau khi thực hiện xong các phương thức đóng BHXH thì người tham gia BHXH tự nguyện vẫn có quyền được thay đổi phương thức đóng hoặc thay đổi mức thu nhập hàng tháng để dựa vào đó làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện

Tìm việc làm giám định viên bảo hiểm

7. Quyền lợi và những lưu ý khi tham gia BHXH

Hiện nay, có rất nhiều gói bảo hiểm để mọi người chọn lựa, mỗi gói thì lại sẽ có những lợi ích khác nhau. Tùy thuộc vào điều kiện, hoàn cảnh và nhu cầu của bản thân mà người tham gia có thể chọn một gói bảo hiểm thích hợp. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi cho mình thì bạn cũng cần chú ý một số lưu ý sau:

7.1 . Hưởng chế độ lương hưu

Để được hưởng lương hưu khi tham gia BHXH tự nguyện, người tham gia cần phải đáp ứng một số điều kiện nhất định.

- Để được hưởng lương hưu theo quy định thì người tham gia BHXH tự nguyện cần có đủ tuổi: nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi

- Trong trường hợp nếu người tham gia sử dụng BHXH tự nguyện đã tham gia đóng BHXH trước đó thì bắt buộc phải đủ 20 năm trở lên.

- Nếu người tham gia sử dụng BHXH tự nguyện trước đó đã đóng BHXH bắt buộc đủ phải 20 năm trở lên trong đó có đủ 15 năm làm nghề độc hại hoặc ở nơi có phụ cấp hệ số 0.7 trở lên thì sẽ được hưởng lương hưu theo quy định của luật BHXH.

- Nếu người tham gia BHXH tự nguyện đã có thời gian đóng BHXH bắt buộc phải trên 20 năm mà bị suy giảm sức khỏe từ 61% thì sẽ được hưởng mức lương hưu thấp hơn so với mức lương hưu của người đủ điều kiện.

- Đối với nữ đủ 55 tuổi, nam đủ 60 tuổi mà thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 5 năm so với điều khoản và cả những người đã có đủ 15 năm đóng BHXH mà chưa nhận trợ cấp BHXH một lần thì sẽ được đóng tiếp đến đủ 20 năm nếu họ có nhu cầu tham gia BHXH tự nguyện.

Xem thêm: Tìm việc làm nhân viên tư vấn bảo hiểm

7.2 . Hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu

Khi người tham gia sử dụng BHXH khi tới tuổi nghỉ hưu, người tham gia sẽ được hưởng trợ cấp một lần ngoài lương hưu hàng tháng. Tuy nhiên, mức trợ cấp sẽ được tính từ năm đóng BHXH thứ 26 đối với nữ và năm thứ 31 đối với nam. Mỗi năm, sẽ được tính hưởng 0,5 tháng thu nhập bình quân mức đóng BHXH. Để được hưởng trợ cấp một lần thì người tham gia sử dụng BHXH cần có điều kiện:

- Đủ 60 tuổi đối với nam, đủ 55 tuổi đối với nữ có thời gian đóng BHXH dưới 15 năm.

- Đủ 60 tuổi đối với nam và 55 tuổi đối với nữ mà có thời gian đóng BHXH trên 15 năm nhưng lại chưa đủ 20 năm mà không muốn đóng BHXH nữa có và họ đòi nhận trợ cấp một lần

- Mức hưởng trợ cấp một lần sẽ được tính như sau: mỗi năm tham gia sử dụng BHXH sẽ được tính bằng 1,5 tháng mức thu nhập bình quân tháng mà người tham gia BHXH lựa chọn đóng BHXH tự nguyện.

7.3 . Được hưởng phí mai táng

Người tham gia sử dụng BHXH tự nguyện đóng từ 5 năm trở lên hoặc đang được nhận lương hưu mà bị chết, thì người thân sẽ được nhận mai táng phí theo quy định của luật Bảo hiểm xã hội.

- Trường hợp người đang đóng BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng bị chết thì người thân sẽ được trợ cấp một lần tính theo số năm đóng BHXH của người bị chết bằng 1,5 tháng bình quân tiền lương đóng BHXH.

- Trường hợp người đang hưởng lưu hưu của BHXH chết thì người thân sẽ được được hưởng trợ cấp một lần theo thời gian đã hưởng lương của người

7.4 . Được nhà nước sẽ hỗ chi phí đóng BHXH

Theo Quy định mới về Bảo hiểm xã hội (BHXH) thì chính sách hỗ trợ đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện của Nhà nước sẽ có hiệu lực từ 1/1/2024, cụ thể:

- Người tham gia BHXH tự nguyện được sẽ Nhà nước hỗ trợ mức đóng theo tỷ lệ phần trăm mức đóng BHXH hằng tháng của mức chuẩn hộ nghèo theo khu vực nông thôn; tương đương 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo; tương đương 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo; tương đương 10% đối với các đối tượng khác

- Thời gian hỗ trợ người tham gia BHXH còn phải tùy thuộc vào số năm tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không được quá 10 năm.

- Người tham gia BHXH tự nguyện thuộc đối tượng được hỗ trợ nộp số tiền đóng BHXH phần thuộc trách nhiệm đóng của mình cho cơ quan BHXH hoặc đại lý thu.

- Định kỳ ba tháng, sáu tháng hoặc 12 tháng, cơ quan BHXH tổng hợp số đối tượng được hỗ trợ, số tiền thu của đối tượng và số tiền ngân sách nhà nước hỗ trợ theo mẫu, gửi cơ quan tài chính để chuyển kinh phí vào quỹ BHXH.

Chú ý: Đối với hành vi không đóng, chậm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc thoả thuận với người sử dụng lao động không nộp BHXH bắt buộc, người lao động sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 1.000.000 đồng.