Sáng kiến kinh nghiệm là gì? Nâng tầm sáng kiến kinh nghiệm?
Tác giả: Trần Ngọc Chân 28-06-2024
Sáng kiến kinh nghiệm là gì? Có lẽ đã nghe thấy rất nhiều lần, thế nhưng, để hiểu và giải thích đúng bản chất cũng như định nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm thì không phải dễ dàng. Bài viết ngay sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sáng kiến kinh nghiệm cũng như các yếu tố mà một sáng kiến kinh nghiệm hữu ích cần chứa đựng.
1. Thông tin cơ bản về sáng kiến kinh nghiệm dành cho bạn
1.1. Giải đáp thắc mắc về “sáng kiến kinh nghiệm là gì?”
Sáng kiến kinh nghiệm có lẽ là thuật ngữ mà khá nhiều bạn vẫn còn mơ hồ và không hiểu một cách chắc chắn về khái niệm. Thậm chí, việc nghe đến thuật ngữ này cũng sẽ là khá ít với rất nhiều bạn. Riêng với những bạn làm việc trong lĩnh vực giáo dục thì sáng kiến kinh nghiệm có thể coi là rất quen thuộc và có phần “hơi ám ảnh”.
Để hiểu “sáng kiến kinh nghiệm” là gì thì các bạn cần bóc tách cũng như phân tích cụm từ này thành 2 yếu tố là “sáng kiến” và “kinh nghiệm”. Với “sáng kiến” thì đây là từ ngữ chỉ những ý kiến hay các biện pháp được đưa ra nhằm giúp cho một việc nào đó được thực hiện một cách hiệu quả hơn. Còn “kinh nghiệm” chính là sự đúc kết dựa trên các trải nghiệm thực tế trong một lĩnh vực nào đó để rút ra cho mình những tri thức, những vốn sống nhằm cải thiện và giúp cho cuộc sống được dễ dàng hơn.
Từ đây, ta có thể suy luận ra sáng kiến kinh nghiệm chính là những ý kiến đóng góp, những tri thức được đúc kết thông qua một quá trình công tác và làm việc. Những điều này được đưa ra để có thể khắc phục và giúp nâng cao hiệu quả trong công việc mà các biện pháp bình thường không thể đáp ứng được. Từ đó mang lại những tín hiệu tích cực và các thành tích cho cá nhân cũng như tập thể.
Sáng kiến kinh nghiệm thường xuất hiện và là một trong những nhiệm vụ không thể thiếu với những người làm trong ngành giáo dục. Vì thế mà sáng kiến kinh nghiệm có vai trò cũng như ý nghĩa khá quan trọng đối với lĩnh vực này.
Xem thêm: Kiến tập là gì? Những điều cần lưu ý khi đi kiến tập
1.2. Sáng kiến kinh nghiệm có ý nghĩa ra sao?
Với bản chất như trên, sáng kiến kinh nghiệm có tầm quan trọng nhất định với lĩnh vực giáo dục nói riêng và các lĩnh vực khác trong đời sống nói chung. Vậy, cụ thể thì sáng kiến kinh nghiệm có ý nghĩa ra sao?
- Là yếu tố thúc đẩy quá trình nghiên cứu và sáng tạo trong công việc ở thời kỳ công nghệ 4.0 đang phát triển. Điều này đòi hỏi những sự thay đổi mang tính đột phá để phù hợp hơn với xu thế của thế giới.
- Là yếu tố có khả năng hỗ trợ và có thể chia sẻ cho những người đồng nghiệp. Bản chất của sáng kiến kinh nghiệm chính là việc đưa ra biện pháp hỗ trợ công việc hiệu quả hơn. Do vậy, đây sẽ là cách giúp mọi người có thể chia sẻ và giúp đỡ nhau để đem lại kết quả tốt nhất.
- Nắm bắt được cách để có thể tháo gỡ và khắc phục những vấn đề khó khăn trong công tác giáo dục. Từ việc quản lý cho tới giảng dạy học sinh, các sáng kiến kinh nghiệm đều có thể được đưa ra và trở thành những giải pháp có khả năng tháo gỡ và đem đến các hiệu quả tốt hơn khi được ứng dụng.
- Tăng tinh thần thi đua và khả năng sáng tạo ở mỗi giáo viên. Giúp các giáo viên có thể nâng cao được hiệu quả công việc của mình, cải thiện được các điều kiện trong công việc.
- Là cơ hội để các giáo viên có thể đúc kết cũng như tổng hợp lại những kinh nghiệm, bài học cho mình và đồng nghiệp thông qua thời gian công tác. Từ đó có được những thông tin hữu ích để nâng cao hiệu quả tốt hơn trong công việc giảng dạy.
Xem thêm: Việc làm giáo dục đào tạo
2. Những yêu cầu cơ bản với sáng kiến kinh nghiệm
Những yêu cầu cơ bản hay còn là những yếu tố cần mà một sáng kiến kinh nghiệm cần phải đảm bảo được. Vậy, các yếu tố đó là gì?
2.1. Về nội dung
Đối với nội dung của một sáng kiến kinh nghiệm thì các bạn sẽ cần phải đảm bảo được các điều sau:
- Thứ nhất là tính mục đích. Bài viết sáng kiến được viết ra với mục đích ra sao và đã giải quyết được vấn đề hay khó khăn gì trong công tác giáo dục?
- Thứ hai chính là sự sáng tạo và mới mẻ. Sáng kiến kinh nghiệm cần có nội dung mới, không được trùng lặp với những sáng kiến kinh nghiệm đã được đưa ra trước đó. Thêm vào đó là những căn cứ thực tiễn để có thể đưa ra sáng kiến kinh nghiệm lần này, các số liệu và ví dụ minh họa trong thực tế. Điều này sẽ cho thấy được sự khoa học của sáng kiến kinh nghiệm khi bắt nguồn từ những cơ sở lý luận trong thực tiễn.
- Thứ ba là tính ứng dụng. Mọi sáng kiến khoa học đều cần có sự áp dụng vào trong thực tiễn. Hiệu quả mang lại như thế nào? Cần những điều kiện gì để có thể được áp dụng. Chứng minh được những điểm mang tính triển vọng trong sáng kiến kinh nghiệm và khả năng mở rộng của nó ra sao.
2.2. Về hình thức
Một sáng kiến kinh nghiệm chuẩn chỉnh cần được đánh bằng word và đóng thành một quyển với bìa và trang phụ bìa hoàn chỉnh. Đây là một hình thức thể hiện sự trang trọng, lịch sự cũng như chuyên nghiệp của người làm sáng kiến kinh nghiệm.
Độ dài trung bình của một sáng kiến kinh nghiệm là từ 10 - 30 trang giấy A4 và chỉ in trên một mặt mà thôi. Một sáng kiến kinh nghiệm không nên ít hơn 10 trang và dài quá 30 trang. Bởi nếu ít hơn 10 trang thì sáng kiến kinh nghiệm sẽ bị đánh giá là khá ngắn và chưa đi sâu về nội dung cũng như ứng dụng khá mơ hồ. Còn nếu quá dài thì sẽ dẫn đến việc lan man và sáng kiến không có được độ sâu cần thiết.
Font chữ trong sáng kiến kinh nghiệm nên là font chữ Times New Roman, phổ thông nhưng dễ đọc và chuẩn theo yêu cầu của một văn bản có tính khoa học. Cần căn lề các bên và cách dòng cân đối để đảm bảo hình thức một trang giấy theo đúng tiêu chuẩn đề ra.
Một sáng kiến kinh nghiệm đạt chuẩn không chỉ nằm ở nội dung mà cả hình thức. Vì thế mà việc chú trọng tới “ngoại hình” của sáng kiến kinh nghiệm sẽ là điều các bạn cần quan tâm.
Xem thêm: Việc làm giáo viên
3. Những yếu tố giúp bạn nâng tầm sáng kiến kinh nghiệm
Thực tế thì sáng kiến kinh nghiệm với nhiều người được xem như một “cơn ác mộng”. Thế nhưng, để có một ý tưởng mới mẻ, độc đáo cho một sáng kiến kinh nghiệm thì khá vất vả và gian nan. Không những vậy, để một sáng kiến kinh nghiệm trở nên ý nghĩa và có tính ứng dụng lớn cũng như đem lại hiệu quả thì đòi hỏi người thực hiện cần có rất nhiều yếu tố.
- Cần nhận thức đúng về tình hình thực tế
Bản thân làm việc trong lĩnh vực giáo dục, bạn là người hiểu rõ nhất được những khó khăn, điều kiện hiện tại của mình và những người đồng nghiệp ra sao. Tuy nhiên, mọi sự nhìn nhận cần có sự khách quan và đánh giá đồng đều. Bởi đó có thể là khó khăn của bạn, nhưng chưa chắc đã là khó khăn của người khác. Sáng kiến kinh nghiệm có giá trị và hữu ích phải là sáng kiến có khả năng giải đáp được những khúc mắc của đại đa số những người có nhu cầu chung.
Do vậy mà bạn cần có sự nhận thức rõ ràng và đúng đắn về tình hình thực tế mà mình và những người khác đang gặp phải trong công tác nghiệp vụ chuyên môn.
- Có niềm đam mê với việc nghiên cứu
Về bản chất của sáng kiến kinh nghiệm cũng là một hình thức nghiên cứu về một vấn đề trong một lĩnh vực nào đó. Dựa trên những đánh giá, phân tích và đưa ra các biện pháp khắc phục. Điều này đòi hỏi sự chuyên sâu và có niềm đam mê trong công tác tìm hiểu và triển khai, giải quyết vấn đề.
Nếu làm việc với tâm lý bắt buộc thì sáng kiến kinh nghiệm sẽ khá hời hợt và không thực sự mang tính thực tiễn cao.
- Có sự hiểu biết sâu sắc về vấn đề
Sự hiểu biết hay kiến thức là điều bắt buộc phải có ở mỗi cá nhân thực hiện sáng kiến kinh nghiệm. Là một dạng nghiên cứu khoa học, nếu không hiểu bản chất và không có kiến thức chuyên môn thì sáng kiến kinh nghiệm này sẽ không còn giá trị nữa. Bởi một người không hiểu gì và không biết gì thì làm sao có thể đưa ra được cách giải quyết hay khắc phục được những khó khăn còn tồn tại mà rất nhiều người đang gặp phải?
- Có kinh nghiệm làm việc trong ngành
Một sáng kiến kinh nghiệm cần được thực hiện bởi một người có kinh nghiệm. nếu như chưa có kinh nghiệm làm việc hay các trải nghiệm thực tế thì đây sẽ không còn là sáng kiến kinh nghiệm nữa.
Bản chất của sáng kiến kinh nghiệm chính là việc đúc kết và rút ra bài học, tri thức từ chính kinh nghiệm của mình. Do vậy mà người thực hiện sáng kiến kinh nghiệm phải là người có kinh nghiệm để đưa ra một sáng kiến có sự hỗ trợ được cho rất nhiều người khác nữa cùng làm việc với mình.
Xem thêm: Khoa học công nghệ là gì? Tại sao chúng ta lại cần đến khoa học công nghệ?
Trên đây chính là những chia sẻ về sáng kiến kinh nghiệm. Mong rằng, qua đây, các bạn đã hiểu được sáng kiến kinh nghiệm là gì và điều gì giúp một sáng kiến kinh nghiệm trở nên sâu sắc và có ý nghĩa hơn.