Vai trò của chính sách tài khóa thắt chặt là gì trong nền kinh tế?

1. Hiểu chính sách tài khóa thắt chặt là gì?

1.1. Khái niệm “tài khóa” là gì?

“Tài khóa” là một cụm từ dùng để chỉ một chu kỳ có khoảng thời gian là 12 tháng. Tài khóa có hiệu lực để báo cáo, dự toán đồng thời quyết toán những ngân sách của một doanh nghiệp cũng như Nhà nước trong vòng một năm. 

1.2. Khái niệm “tài khóa thắt chặt” là gì?

Chính sách tài khóa thắt chặt hay còn có một tên gọi khác là thu hẹp ngân sách. Đó là khi Chính phủ, doanh nghiệp tăng thuế lên và giảm chi tiêu công đi, điều này sẽ dẫn đến tổng cầu sẽ giảm, kéo theo thu nhập quốc dân giảm đi, giảm tình trạng lạm phát và cũng giảm luôn sự tăng trưởng kinh tế.

Nói một cách đơn giản thì tài khóa thắt chặt là một công cụ giúp cho chính phủ điều chỉnh chi tiêu, thuế để nhằm mục đích tác động đến hoạt động kinh tế.

Chính sách này thường được sử dụng khi nền kinh tế đang có dấu hiệu phát triển quá mức và đây là công cụ để giúp nền kinh tế trở lại trạng thái cân bằng. 

Xem thêm: Hé mở về khái niệm của mất cân đối tài chính doanh nghiệp là gì? 

2. Mục đích của chính sách tài khóa thắt chặt

Khi chính phủ hay doanh nghiệp sử dụng chính sách tài khóa và tiền tệ thắt chặt chính là khi nền kinh tế đang có mức lạm phát cao gây ra sự mất cân đối trong nền kinh tế thị trường chung, những lúc này biện pháp chính sách tài khóa thắt chặt sẽ được sử dụng.

Chính sách này sẽ khiến cho chi tiêu chi tiêu công bị giảm đi, nền kinh tế phát triển chậm lại và thuế sẽ tăng lên. Khi ấy, tổng cầu sẽ giảm xuống, kéo theo thu nhập quốc dân cũng giảm. Điều này sẽ giúp cho chính phủ và doanh nghiệp kéo được lạm phát giảm xuống, giảm mức tăng trưởng quá mức của nền kinh tế và đưa nó trở về trạng thái cân bằng.

3. Vai trò của chính sách tài khóa thắt chặt

Xét trong nền kinh tế vĩ mô, chính sách tài khóa đóng một vai trò rất quan trọng để giúp đất nước phát triển ổn định, bền vững, lâu dài. Cùng work247.vn tìm hiểu rõ vai trò của chính sách tài khóa thắt chặt với những thông tin dưới đây:

3.1. Về mặt lý thuyết

Dựa trên cơ sở lý thuyết, đây sẽ là một công cụ để hỗ trợ giải quyết thất bại thị trường. Nó sẽ giúp cho chính phủ hay doanh nghiệp phân phối lại các nguồn lực sao cho hiệu quả thông qua việc thực hiện các chính sách liên quan đến thuế, tài chính.  

3.2. Về mặt thực tế

Chính phủ và doanh nghiệp sử dụng chính sách tài khóa thắt chặt với mục đích lớn nhất là khắc phục những rủi ro của nền kinh tế thị trường. Đây sẽ là một phương thức để tái phân bố, phân phối, điều chỉnh lại những sản phẩm quốc dân, cơ chế thị trường đang rủi ro cao.

Từ việc thực thi chính sách này sẽ giúp tạo ra được sự ổn định về mặt xã hội, kinh tế, xây dựng được một môi trường ổn định, bền vững hơn cho quá trình đầu tư và phát triển.  

Bên cạnh đó, mặc dù chính sách tài khóa thắt chặt được áp dụng để kìm hãm sự phát triển quá mức của nền kinh tế. Tuy nhiên sự kìm hãm ấy lại xuất phát từ mục đích cuối cùng là tất cả đều nhằm tăng trưởng nền kinh tế những theo hướng ổn định, lâu dài, tránh những rủi ro không đáng có và không thể kiểm soát được nếu tiếp tục tăng trưởng theo đà đó.

Xem thêm: Chỉ số tài chính GOS là gì? Chỉ số này có vai trò gì với doanh nghiệp 

4. Chính sách tài khóa thắt chặt được áp dụng thế nào trong bối cảnh Việt Nam hiện nay

Đất nước ta đang trong giai đoạn phát triển và bắt kịp với xu hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, sau quá trình phục hồi nền kinh tế sau chiến tranh, Việt Nam đang dần có bước chuyển mình mới trong nền kinh tế thị trường. 

Phát triển cùng với xu hướng chóng mặt của xã hội. Nước ta cũng rơi vào tình trạng phát triển rất nhanh nhưng lạm phát tăng cao khiến cho sự phát triển ấy không ổn định, lâu dài, dễ dẫn đến tình trạng khủng hoảng. Nếu rơi vào tình trạng khủng hoảng ấy chắc chắn sẽ lại rất khó để có thể phục hồi và theo kịp bối cảnh thời đại được. Vì thế, các doanh nghiệp, tổ chức nói riêng và cơ quan chính phủ nói chung với mục tiêu đặt ra là lạm phát ổn định, đồng tiền không bị rơi vào tình trạng mất giá, ổn định được nền kinh tế thị trường và các vấn đề an sinh xã hội, đảm bảo sự phát triển bền vững cho nhân dân đã thực hiện một số những biện pháp, giải pháp tập trung để giải quyết tình hình. 

Để có thể giảm mức lạm phát xuống, Chính phủ đã thực thi những chính sách tài khóa thắt chặt cắt giảm những đầu tư công, những bội chi ngân sách của nhà nước, đẩy mạnh tiết kiệm chi tiêu, giảm bội chi. Bên cạnh đó, một số giải pháp nữa là không thực hiện ứng trước ngân sách nhà nước, nguồn vốn trái phiếu chính phủ được sử dụng cho các dự án phòng chống thiên tai, lũ lụt, khắc phục hậu quả mà những vấn đề lạm phát, môi trường, thiên tai gây ra cho địa phương, người dân, chính quyền. Đồng thời, thực hiện những biện pháp để thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững, lập ra các kế hoạch cho thời gian ngắn hạn cũng như dài hạn của nền kinh tế thị trường phát triển và hội nhập.

Với mục đích chủ yếu là đưa nền kinh tế trở lại trạng thái cân bằng vì phát triển quá mức, doanh nghiệp hay chính phủ sẽ thực hiện những chính sách giảm tỷ lệ xuất nhập khẩu, tập trung vào sự phát triển thu mua của hàng hóa nội địa. Việc thực hiện như thế này sẽ giúp cho chi phí tăng lên và tổng cầu giảm xuống, từ đây mà đưa được nền kinh tế về mức bền vững và lâu dài.

Trong quá trình hội nhập sâu rộng như hiện nay, Chính phủ của đất nước ta luôn chú trọng và đẩy mạnh nền kinh tế phát triển, tuy nhiên không có nghĩa là thúc đẩy quá mức mà cần có bài bản, trình tự và mục tiêu rõ ràng. Nếu chỉ lo làm sao để phát triển vượt bậc, tăng trưởng thần kỳ thì rất dễ có thể dẫn đến tình trạng “trèo cao ngã đau” khi chúng ta không thể kiểm soát được thặng dư dẫn đến tình hình bấp bênh, đời sống của nhân dân phân phối không đều, không ổn định phát triển lâu dài.

Như vậy, trên đây là những thông tin về chính sách tài khóa thắt chặt là gì, vai trò của nó và chúng được áp dụng như thế nào trong nền kinh tế nhiều biến động như ngày hôm nay. Đây cũng là một yêu cầu đặt ra với chính phủ và các doanh nghiệp là luôn cần phải nắm bắt tình hình kinh tế đang biến động và thay đổi như thế nào, sự phát triển hiện tại của tổ chức, đất nước mình ra sao. Việc nắm bắt thông tin ấy giúp cho quá trình ra quyết định thực hiện chính sách nào sẽ hiệu quả hơn và biện pháp cụ thể cho tình hình của doanh nghiệp, tổ chức, đất nước. Mong rằng qua bài đọc trên bạn đã có được những thông tin hữu ích về chính sách tài khóa thắt chặt và vận dụng vào được thực tiễn cho cuộc sống của mình.