Nhập ngũ là gì? Nhập ngũ có phải là nghĩa vụ quân sự không?
Theo dõi work247 tạiTham gia nhập ngũ hay nghĩa vụ quân sự là bổn phận và trách nhiệm và niềm tự hào của mỗi thanh niên là công dân của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, là tình yêu đối với Tổ quốc. Dù là ở thời bình nhưng mỗi công dân đều phải học tập rèn luyện không ngừng để sẵn sàng bảo vệ Tổ quốc. Tham gia nghĩa vụ quân sự giúp cho thanh niên trở nên mạnh mẽ rắn rỏi, trưởng thành hơn, tự giác, được tôi luyện về cả sức khỏe lẫn tinh thần ý thức. Cụ thể hơn chúng ta sẽ đi tìm hiểu để biết rõ hơn nhập ngũ là gì.
1. Nhập ngũ là gì?
Theo quy định của Luật nghĩa vụ quân sự, khái niệm nhập ngũ là việc một công dân khi đến tuổi phải thực hiện nghĩa vụ phục vụ tại quân ngũ và trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân và lực lượng Hải quân trong một khoảng thời gian nhất định.
Trong từ điển bách khoa toàn thư mở Wikipedia thì nhập ngũ cũng có thể gọi là nghĩa vụ quân sự hay quân dịch.
Một số quốc gia bắt buộc tất cả công dân là nam phải thực hiện nghĩa vụ quân sự (trừ một số trường hợp đặc biệt). Một số nước khác như Israel yêu cầu cả nữ giới. Vài quốc gia khác chỉ huy động công dân thực hiện nghĩa vụ quân sự khi thiếu quân số tham gia chiến tranh.
2. Một số điều Nhà nước quy định về nhập ngũ là gì?
-Nhập ngũ là nghĩa vụ mà mọi công dân đều phải thực hiện: Theo quy định ở Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2024, bất cứ người nào là công dân Việt Nam trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự, không phân biệt thành phần xã hội, thuộc dân tộc gì, tín nghưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề nghiệp, nơi cư trú phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo như quy định.
-Công dân được gọi nhập ngũ năm bao nhiêu tuổi? Câu trả lời là công dân đủ 18 tuổi sẽ được gọi đi nhập ngũ, độ tuổi nhập ngũ khi đất nước không có chiến tranh là từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi theo Điều 30 của Luật Nghĩa vụ quân sự quy định. Những công dân là sinh viên đang trong thời gian được đào tạo trình độ cao đẳng và đại học sẽ được tạm hoãn cho đến hết 27 tuổi.
-Tiêu chuẩn đi nhập ngũ là gì? Ngoài việc nắm rõ thông tin về độ tuổi tham gia nghĩa vụ quân sự theo điều 31 của Luật nghĩa vụ quân sự 2024 công dân sẽ được gọi nhập ngũ nếu đáp ứng đủ 4 điều kiện sau:
+Có lý lịch rõ ràng
+Có đủ sức khỏe để phục vụ tại quân ngũ
+Chấp hành nghiên túc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước
+Có trình độ văn hóa phù hợp
Theo đó, tiêu chuẩn về sức khỏe và trình độ văn hóa đã dược quy định tại Thông tư 148/2024/TT-BQP có hiệu lực từ ngày 28/11/2024 như sau:
+Đối với tiêu chuẩn sức khỏe: công dân phải đạt sức khỏe loại 1,2,3 theo quy định trong Thông tư diện tích số 16/2024/TTLT-BYT-BQP, những công dân có sức khỏe loại 3 bị cận thị 1,5 đi ốp trở lên, viễn thị ở các mức độ, bị nghiện ma túy, nhiễm HIV và AIDS cũng sẽ không được gọi nhập ngũ.
+Đối với trình độ văn hóa: Yêu cầu phải có trình độ văn hóa từ lớp 8 trở lên. Riêng những địa phương không đảm bảo chỉ tiêu quân số được giao thì được tuyển công dân lớp 7
-Thời gian thực hiện nghĩa vụ quân sự là 24 tháng (Điều 21 Luật nghĩa vụ quân sự)
Thực hiện nghĩa vụ quân sự là một điều vẻ vang tự hào của mọi công dân nhưng trong điều 5 của Luật Nghĩa vụ quân sự sẽ có những quy định hoãn hay miễn nghĩa vụ cho một số đối tượng.
-Đối tượng được miễn nghĩa vụ quân sự: căn cứ vào điều 14, 41 của Luật nghĩa vụ quân sự thì những đối tượng sau sẽ không phải tham gia nhập ngũ:
+Con của liệt sĩ, con của thương binh hạng 1
+Cá nhân khuyết tật, mắc bệnh hiểm nghèo, bị tâm thần hoặc bệnh mãn tính.
+Một người thân là anh hoặc em trai ruột của liệt sĩ.
+Con của thương binh hạng 2 (một người), con của bệnh nhân bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên (một người). Con của cá nhân bị nhiễm chất độc màu da cam suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên (một người)
+Đối tượng làm công tác cơ yế không phải là công an nhân dân, quân nhân
+Các bộ, công chức, viên chức, đôi thanh niên xung phong được điều đến công tác và làm việc ở nơi có điều kiện kinh tế- xã hội khó khăn theo quy định đã được ban hành của pháp luật.
Đối tượng hoãn nghĩa vụ quân sự:
+Đối tượng chưa đủ sức khỏe để phục vụ tại ngũ
+Là lao động duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng chăm sóc người thân không có khả năng lao động hoặc chưa đủ tuổi lao động, trong gia đình bị thiệt hại do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được UBND cấp xã xác nhận.
+Một con của bệnh binh, đối tượng nhiễm chất độc màu da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%
+Có anh, chị, em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang tại ngũ, hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân
+Đối tượng thuộc diện di dân, giãn dân trong 3 năm đầu và các xã thuộc trường hợp đặc biệt khó khăn.
+Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động làm công tác ở các cùng đặc biệt khó khăn
+Đối tượng đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông hoặc học đại học, cao đẳng hệ chính quy.
Thời gian mỗi công dân tham gia nghĩa vụ quân sự được tính từ thời điểm bắt đầu giao và nhận quân đến ngày xuất ngũ do cấp trên có thẩm quyền quyết định. Qúa trình đào ngũ, chấp hành hình phạt tù tại trại giam không được tính vào thời gian phục vụ ở quân ngũ
- Quy định thời gian khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự: Luật Nghĩa vụ quân sự 2024 Điều 40 đã quy định thời gian khám sức khỏe bắt đầu từ ngày 01/11 đến hết ngày 31/12 hàng năm.
-Khi có giấy gọi kiểm tra sức khỏe nghĩa vụ quân sự mà không có mặt sẽ bị phạt tiền đến 1,2 triệu đồng. Cụ thể Nghị định 120/2024/NĐ-CP quy định:
+Mức phạt từ 500.000 – 01 triệu đồng đối với đối tượng không có mặt đúng thời gian, địa điểm tập trung sơ tuyển đã ghi trong giấy gọi mà không giải thích rõ lý do chính đáng.
+Mức phạt từ 800.000 – 1,2 triệu đồng đối với đối tượng không có mặt chính xác thời gian và địa điểm kiểm tra, khám sức khỏe đã ghi rõ trong giấy gọi kiểm tra, khám sức khỏe mà không giải thích lý do chính đáng.
+Mức phạt từ 02 – 04 triệu đồng với đối tượng gian dối làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe để trốn tránh nghĩa vụ quân sự.
+Mức phạt từ 1,5 -2,5 triệu đồng với đối tượng không có mặt chính xác thời gian hoặc địa điểm tập trung ghi trong lệnh gọi nhập ngũ.
-Hành vi trốn nghĩa vụ quân sự sẽ bị phạt tù đến 05 năm: Theo quy định ở điều 332 Bộ luật Hình sự 2024, hành vi không chấp hành đúng quy định của pháp luật về đăng ký nghĩa vụ, không chấp hành lệnh tập trung huấn luyện, lệnh gọi nhập ngũ sẽ bị phạt hành chính hoặc bị kết án vì tội này. Chưa xóa án cũ mà còn vi phạm thì bị phạt cải tạo không giam giữ trong khoảng thời gian 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng – 2 năm. Mức phạt cao nhất của hành vi này là 5 năm tù trong trường hợp tự gây thương tích hoặc làm tổn hại sức khỏe bản thân, phạm tội trong thời chiến, lôi kéo người khác cùng phạm tội.
3. Quyền lợi mà công dân được hưởng khi nhập ngũ là gì?
Công dân đi nghĩa vụ quân sự sẽ được hưởng quyền lợi cơ bản như sau:
-Được nghỉ phép 10 ngày nếu phục vụ quân ngũ từ tháng 13 trở đi: Nếu bạn là hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ quân ngũ từ tháng 13 trở đi bạn sẽ được nghỉ phép 10 ngày (không tính ngày đi và ngày về). Những người đang giữ chức vụ binh sĩ hoặc hạ sĩ quan khi nghỉ phép về quê đều được thanh toán tiền đi lại và phụ cấp trên đường.
Thêm vào đó các gia đình gặp hoàn cảnh đặc biệt khó khăn như thiên tai, hỏa hoạn nặng nề hay cha mẹ đẻ hoặc cha mẹ chồng, chồng hoặc vợ hoặc con từ trần… thì được nghỉ phép đặc biệt tối đa là 5 ngày.
-Khi xuất ngũ người tham gia nghĩa vụ quân sự sẽ được hưởng nhiều khoản trợ cấp, cụ thể:
+Với chức vụ hạ sĩ quan, binh sĩ sẽ được trợ cấp 1 lần, mỗi năm phục vụ trong quân ngũ đều được trợ cấp 2 tháng lương cơ sở sau khi xuất ngũ.
+Trong trường hợp quân nhân phục tại sư đoàn đủ 30 tháng, tùy vào quân hàm đang hưởng sau khi xuất ngũ sẽ được trợ cấp thếm 2 tháng phụ cấp.
+Hạ sĩ quan, binh sĩ được trợ cấp việc làm bằng 6 tháng lương cơ sở tại thời điểm xuất ngũ.
-Về công tác hỗ trợ đào tạo nghề và tạo việc làm:
+Các quân nhân giữ chức vụ hạ sĩ quan, binh sĩ sau khi xuất ngũ sẽ được tiếp nhận học tiếp tại các trường mà trước khi nhập ngũ đang học dở dang hoặc có giấy gọi nhập học từ trước khi thực hiện nghĩa vụ quân sự
4. Điều kiện nếu muốn chuyển từ lính nghĩa vụ sang quân nhân chuyên nghiệp
Có nhiều bạn thanh niên trong quá trình nhập ngũ có mong muốn được phục vụ lâu dài trong quân đội. Để trở thành quân nhân chuyên nghiệp, các bạn đi lính nghĩa vụ phải đáp ứng những điều kiện gì?
Theo luật quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng 2024 đã quy định có 2 cơ hội để trở thành quân nhân chuyên nghiệp đó là được tuyển chọn hoặc qua quá trình tuyển dụng.
Khoản 1 Điều 14 trong Luật này nếu ra đối tượng được tuyển chọn bao gồm: Sĩ quan quân đội với điều kiện thay đổi tổ chức, biên chế mà chức vụ đang giữ không còn nhu cầu bố trí sĩ quan, hạ sĩ quan, binh sĩ hết hạn phục vụ tại ngũ hoặc đang phục vụ trong ngạch dự bị của quân đội và công nhân viên chức quốc phòng.
Vì vậy, hạ sĩ quan hoặc binh sĩ hết thời hạn tham gia nghĩa vụ quân sự được tham gia tuyển chọn để trở thành quân nhân chuyên nghiệp đảm bảo điều kiện sau:
+ Có phẩm chất chính trị, đạo đức, sức khỏe, lý lịch rõ ràng và tự nguyện phục vụ quân đội
+Có đủ văn bằng, chứng chỉ chuyên môn kỹ thuật, nghiệp vụ phù hợp với chức danh của quân nhân chuyên nghiệp.
+Khi Quân đội nhân dân bổ sung theo nhu cầu biên chế
-Trường hợp được ưu tiên tuyển chọn:
-Quy định ưu tiên tuyển chọn quân nhân chuyên nghiệp được áp dụng với:
+Hạ sĩ quan, binh sĩ có thành tích xuất sác trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại cơ quan, đơn vị được tặng danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp cơ sở trở lên
+Đã tốt nghiệp hệ cao đẳng, đại học thuộc các ngành nghề chuyên môn kỹ thuật, nghiệp vụ Quân đội không đào tạo, thích hợp với chức danh của quân nhân chuyên nghiệp.
+Có năng khiếu hoặc tài năng đặc biệt đáp ứng được nhiệm vụ và biên chế của Quân đội nhân dân trong các ngành, lĩnh vực thể dục thể thao, nghệ thuật
+Là đối tượng dân tộc thiểu số
-Cách thức để tuyển chọn quân nhân chuyện nghiệp:
+Sĩ quan, hạ sĩ khi đã hết thời gian phục vụ tại ngũ có nguyện vọng trở thành quân nhân chuyên nghiệp phải nộp 1 bộ hồ sơ (gồm Đơn tự nguyện phục vụ quân đội theo chế độ quân nhân chuyên nghiệp, bản sao công chức văn bằng, các chứng chỉ chuyên môn ngành kỹ thuật nghiệp vụ và bảng điểm học tập các môn toàn khóa) đến đơn vị cấp đại đội, tiểu đoàn và cấp tương đương.
Thời điểm tuyển chọn những ai đang giữ chức vụ hạ sĩ quan, binh sĩ sang làm quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên chức quốc phòng sau khi hoàn thành nhập ngũ là Qúy 1 hàng năm.
Trên đây là các thông tin có liên quan đến khái niệm nhập ngũ là gì. Cảm ơn quý độc giả đã theo dõi những thông tin được tổng hợp bởi Work247.vn
3211 0