Phúc lợi kinh tế là gì? Tìm hiểu về nghiên cứu phúc lợi kinh tế

1. Phúc lợi kinh tế là gì?

Phúc lợi kinh tế – hay trong tiếng Anh được biểu thị bằng thuật ngữ Welfare Economics – là nghiên cứu về cách thức phân bổ các nguồn lực và hàng hóa ảnh hưởng đến phúc lợi xã hội. Điều này liên quan trực tiếp đến việc nghiên cứu hiệu quả kinh tế và phân phối thu nhập, cũng như cách hai yếu tố này ảnh hưởng đến thu nhập của mỗi cá nhân hay tập thể trong nền kinh tế.

1.1. Tìm hiểu về mặt lý thuyết

Phúc lợi kinh tế là một nhánh của kinh tế học nhằm đánh giá các chính sách kinh tế về ảnh hưởng của chúng đối với hạnh phúc của cộng đồng. Phúc lợi kinh tế đã trở thành một nhánh của lý thuyết kinh tế trong thế kỷ 20.

Các nhà nghiên cứu trước đây quan niệm phúc lợi kinh tế chỉ đơn giản là sự thỏa mãn cho tất cả các cá nhân trong một hệ thống kinh tế. Tuy nhiên, các nhà lý thuyết kinh tế sau này nghi ngờ khả năng đo lường mức độ thỏa mãn của một người thậm chí và cho rằng không thể so sánh với độ chính xác trạng thái hạnh phúc của hai hoặc nhiều cá nhân. Nói một cách dễ hiểu, giả định rằng một người nghèo sẽ có được sự hài lòng nhiều hơn một người giàu từ bất kỳ mức tăng thu nhập nhất định nào không thể được duy trì một cách chính xác.

Xem thêm: Lợi nhuận kinh tế là gì? Yếu tố nào ảnh hưởng lợi nhuận kinh tế

1.2. Tìm hiểu trên khía cạnh chính sách xã hội

Xét về khía cạnh chính sách xã hội, phúc lợi kinh tế biểu hiện ra ở các biện pháp phân phối lại nguồn lực kinh tế từ giàu sang nghèo (như trong trường hợp đánh thuế thu nhập lũy tiến) không thể làm tăng tổng mức thỏa mãn của từng cá nhân. Sau đó, một tiêu chí mới và hạn chế hơn đã được phát triển để đánh giá chính sách kinh tế, trong đó chỉ rõ ràng một hệ thống kinh tế chỉ được đánh giá là vượt trội so với hệ thống kinh tế khác nếu ít nhất một người đã khá lên mà không có ai khác bị làm cho tồi tệ hơn. Ngoài ra, một trạng thái kinh tế có thể được đánh giá là vượt trội so với trạng thái kinh tế trước đó mặc dù một số người tiêu dùng đã trở nên tồi tệ hơn nếu những người tăng giá có thể bù đắp cho những người thua cuộc và vẫn khá hơn trước. Tuy nhiên, sẽ không có cách nào để đánh giá giữa một số lựa chọn thay thế mà tất cả đều đáp ứng điều kiện này.

Về mặt thực tiễn, các nhà nghiên cứu phúc lợi kinh tế tìm cách cung cấp các công cụ để hướng dẫn các chính sách nhằm đạt được các kết quả kinh tế và xã hội có lợi cho toàn xã hội. Tuy nhiên, phúc lợi kinh tế là một ngành nghiên cứu chủ quan phụ thuộc nhiều vào các giả định được lựa chọn liên quan đến cách thức phúc lợi có thể được xác định, đo lường và so sánh cho các cá nhân trong xã hội nói chung.

Phúc lợi kinh tế khởi đầu với việc áp dụng Lý thuyết hữu dụng kỳ vọng trong kinh tế học vi mô. Trong lý thuyết kinh tế vi mô chính thống, các cá nhân tìm cách tối đa hóa lợi ích của mình thông qua các hành động và lựa chọn tiêu dùng của họ, và tương tác giữa người mua và người bán thông qua quy luật cung và cầu trong thị trường cạnh tranh mang lại giá trị thặng dư cho người tiêu dùng và nhà sản xuất.

Kinh tế vi mô so sánh giá trị thặng dư được tạo ra cho người tiêu dùng và nhà sản xuất trên các thị trường trong các điều kiện khác nhau tạo thành một phiên bản cơ bản của nghiên cứu phúc lợi kinh tế. Phiên bản đơn giản nhất của phúc lợi kinh tế xoay quanh câu hỏi, "Cấu trúc thị trường nào và sự sắp xếp các nguồn lực kinh tế giữa các cá nhân và quá trình sản xuất sẽ tối đa hóa tổng mức tiện ích mà tất cả các cá nhân nhận được hoặc sẽ tối đa hóa tổng thặng dư của người tiêu dùng và người sản xuất trên tất cả các thị trường ?”.

Xem thêm: Tìm hiểu kinh tế nhiều thành phần là gì? Vai trò và đặc điểm của nó

2. Phúc lợi kinh tế được xác định như thế nào?

Dưới lăng kính của “Hiệu quả Pareto”, phúc lợi hoặc tiện ích tối ưu đạt được khi thị trường được phép đạt đến mức giá cân bằng cho một hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định. Tại thời điểm này, thặng dư của người tiêu dùng và người sản xuất được tối đa hóa.

Tuy nhiên, mục đích chung của hầu hết các nhà nghiên cứu phúc lợi kinh tế hiện đại là áp dụng các quan niệm về công bằng, quyền lợi và bình đẳng cho các chiến lược kinh tế có tính dẫn dắt thị trường. Theo nghĩa đó, thị trường “hiệu quả” không nhất thiết phải đạt được lợi ích xã hội lớn nhất.

Đo lường tiện ích xã hội của các kết quả khác nhau là một công việc vốn dĩ không chính xác, vốn đã bị chỉ trích từ lâu đối với việc nghiên cứu phúc lợi kinh tế. Tuy nhiên, các nhà kinh tế có sẵn một số công cụ khác để đánh giá mức độ yêu thích của các cá nhân đối với một số hàng hóa công cộng nhất định.

Ví dụ, họ có thể tiến hành các cuộc khảo sát, trong đó đưa ra câu hỏi người sử dụng sẽ sẵn sàng đóng góp bao nhiêu cho một dự án đường cao tốc mới. Các nhà nghiên cứu có thể ước tính giá trị của một công viên công cộng bằng cách phân tích chi phí mà mọi người sẵn sàng bỏ ra để đến thăm công viên.

Một ví dụ khác của việc ứng dụng phúc lợi kinh tế đó là việc sử dụng các phân tích chi phí và lợi ích để xác định tác động xã hội của các dự án cụ thể. Trong trường hợp ủy ban quy hoạch thành phố đang cố gắng đánh giá việc tạo ra một sân thể thao mới, các ủy viên có thể sẽ cân bằng lợi ích cho người hâm mộ và chủ sở hữu đội bóng với lợi ích của các doanh nghiệp hoặc những chủ đất di dời đi để xây dựng cơ sở hạ tầng mới.

Đến đây work247.vn chắc hẳn bạn đã hiểu được phần nào phúc lợi kinh tế là gì và vai trò của phúc lợi kinh tế gắn liền với phúc lợi xã hội. Phúc lợi kinh tế trên thực tế được biểu hiện ra rất nhiều và gắn liền với phúc lợi xã hội. Nhìn chung, việc nghiên cứu phúc lợi kinh tế cũng chính là việc  tìm cách đánh giá các chính sách kinh tế về ảnh hưởng của chúng đối với hạnh phúc của cộng đồng.