Suy ngẫm về ngụy biện là gì trong cuộc sống thường ngày

1. Khái quát chung về ngụy biện

Ngụy biện được biết đến là sự cố ý vi phạm những quy tắc logic trong suy luận. Người ngụy biện muốn nhằm mục đích đưa người nghe, người đọc hướng về một hướng đi khác với sự thật.

Ngụy biện khiến cho người khác có cái nhìn không chính xác, nhầm tưởng cái sai thành cái đúng hoặc cái đúng thành cái sai. Việc hướng người nghe tin vào những lời nói không đúng sự thật được gọi là ngụy biện.

2. Những kiểu ngụy biện thường gặp

2.1. Ngụy biện theo số đông

Cuộc sống thường ngày mọi người luôn dễ bị ảnh hưởng bởi xu hướng đám đông. Họ tin rằng số đông sẽ đúng. Việc nghe theo, làm theo số đông đang là suy nghĩ của một bộ phận lớn con người hiện nay. Thậm chí có nhiều người đã dựa vào hiệu ứng đám đông để ngụy biện khi tranh luận một vấn đề nào đó.

Những người ngụy biện thành công thường là những người có trong mình khả năng hùng biện khá tốt. Họ biết cách tận dụng thời cơ, dựa trên số đông nhằm lấy được lòng tin. Những lời nói thuyết phục số động được đưa ra thoạt nghe có vẻ rất hợp tình hợp lý.

Nhưng khi nhìn sau vào bản chất vấn đề, số đông này không thể nào là bằng chứng chứng minh rằng những lập luận họ đưa ra là đúng. Thay vì đưa ra luận cứ để chứng minh luận điểm, người nói lại đưa ra lý lẽ rằng luận điểm này được nhiều người công nhận nên nó chính là luận điểm đúng.

Đây được gọi là lập luận ngụy biện. Kiểu ngụy biện này không thể khẳng định được việc đám đông là đang đúng hay đang sai.

2.2. Ngụy biện dựa trên uy tín cá nhân

Những người thành đạt hay những người có địa vị trong xã hội thường được nhiều người biến đến. Người nói đã dựa vào uy tín cá nhân của những người này để thay thế cho việc phải lập luận chứng minh.

Thay vì đưa ra luận cứ chứng minh tính đúng đắn họ lại dựa vào uy tín cá nhân nhằm giải quyết mọi vấn đề, dựa vào uy tín cá nhân bảo vệ cho lời nói của mình.

Theo lý lẽ thông thường người nói cần phải đưa ra những bằng chứng cụ thể để chứng minh tính đúng đắn của sự việc thì họ lại không làm như vậy. Họ sử dùng cái uy để chứng minh và điều hướng người nghe, nghe theo những lời họ nói và một mực yêu cầu người nghe tin tưởng tính đúng đắn của vấn đề họ đưa ra.

2.3. Ngụy biện dựa trên tình cảm

Đối với kiểu ngụy biện này khi người nói đã lấy được lòng tin hay lấy được tình cảm của đối phương, những lời nói của họ sẽ làm cho đối phương ngày càng tin tưởng.

Chính vì lẽ đó mà có rất nhiều người đã tận dụng phương diện tình cảm để ngụy biện cho những việc làm sai trái của bản thân. Loại ngụy biện này là loại ngụy biện thường xuyên xảy ra trong cuộc sống. Ngụy biện dựa trên tình cảm được ví như mũi dao giết chết sự thật và chứng cứ.

2.4. Sử dụng sức mạnh để ngụy biện

Người nói sử dụng sức mạnh của vũ lực của phe phái để bắt ép hay đe dọa người khác. Cách ngụy biện này khiến cho người khác trở nên sợ hãi. Điều này đồng nghĩa với việc mọi lời nói mà họ đưa ra đều đúng.

Trường hợp này được gọi chung là sử dụng sức mạnh để ngụy biện. Người nói không hề dùng đến chân lý, sự thật hay lập luận để chứng minh.

Kiểu ngụy biện này xuất hiện nhiều nhất là khi bị các thể lực đe dọa. Người nghe khi đó bắt buộc phải nghe theo lời của người nói, không cần tính chân thực của lời nói đó ra sao.

2.5 Ngụy biện bằng luận đề khác

Loại ngụy biện này là loại phổ biến nhất. Cụ thể loại ngụy biện này như sau, đầu tiên người ngụy biện sẽ thực hiện đưa ra một luận đề nhằm thay thế luận đề ban đầu.  Luận đề mới đưa ra không liên quan đến luận đề cũ.

Những người biện luận này đưa ra những bằng chứng rất cụ thể để chứng minh cho luận đề mới. Thêm nữa những chứng cứ họ đưa ra rất thuyết phục, rất đúng đắn với luận đề mới. Sau đó họ bắt đầu đánh đồng giữa hai luận đề cũ và mới. Họ khẳng định rằng luận đề cũ cũng đúng. Nhưng trên thực tế thì hai luận đề này lại hoàn toàn khác nhau. Tuy nhiên cách ngụy biện này lại đánh lừa được rất nhiều người.

3. Hậu quả của ngụy biện

Sau khi tìm hiểu qua hai phần bên trên, chúng ta đã nắm được ngụy biện là cách mà người nói sử dụng những lời lẽ của mình nhằm hướng người đọc, người nghe phải nghe theo ý muốn của bản thân họ.

Người nói không hề đưa ra bằng chứng để chứng minh tính đúng đắn trong những lời nói của mình. Đó chính là cách họ thường lấy lý do nhằm ngụy biện cho những hành động sai trái.

Thêm nữa có nhiều người dùng cái cớ của sự nghèo khổ để biện minh cho những việc làm sai trái của mình.Bằng cách kể khổ về bản thân, họ ngụy biện nhằm lấy được lòng thương hại từ người khác. Rồi từ đó họ tiếp tục lợi dụng những tấm trân tình để làm những việc sai trái, vi phạm.

Mỗi lần như vậy sẽ dần mất đi lòng tin từ người khác, nhất là những người đặt niềm tin vào người nói. Hậu quả của việc này có thể kéo dài về sau bởi nhiều người như thế vậy thì sẽ chẳng còn những người tốt dám đặt niềm tin để giúp đỡ.

Tác hại tiếp theo của việc ngụy biện mà chúng ta phải đề cập đến chính là việc ngụy biện không có căn cứ. Việc này dẫn đến hậu quả là số đông hiểu sai vấn đề. Việc giải thích mọi vấn đề một cách đầy thuyết phục là điều mọi người đều mong muốn. Tuy nhiên có những việc người nói không biết liệu có bằng chứng cụ thể cho vấn đề đó hoặc không có chút về kiến thức nào nhưng họ vẫn dùng khả năng hùng biện của mình để chứng minh. Những suy nghĩ sai trái bắt đầu từ đây.

Những tác hại khác mà việc ngụy biện mang đến cho người nghe và xã hội là rất lớn. Vậy nên để có thể hình thành và phát triển một xã hội lành mạnh, văn minh thì bản thân mỗi người không nên ngụy biện. Khi muốn chứng minh một vấn đề nào đó, thay vì dùng hình thức ngụy biện bạn hãy tìm ra những bằng chứng để có thể chứng minh lời mình nói.

4. Cách thức loại bỏ ngụy biện

Có rất nhiều cách để bạn có thể loại bỏ ngụy biện. Dưới đây là một số gợi ý sẽ giúp bạn có thể dễ dàng loại bỏ ngụy biện của người khác. Dùng sự đúng đắn để chứng minh, khẳng định lại lời nói của họ là không có căn cứ xác thực.

Phương pháp đầu tiên có thể kể đến đó chính là bạn hãy hành động ngược lại với người ngụy biện. Để chứng minh những lời nói của người ngụy biện là chưa chính xác, đơn giản là bạn chỉ cần đưa ra những chứng cứ xác thực.

Những chứng cứ đó phải chứng minh được lời nói của ngụy biện là hoàn toàn sai, chỉ khi có căn cứ xác thực bạn mới phản biện thành công được những kẻ giỏi biện minh.

Một phương pháp nữa có thể kể đến để loại bỏ ngụy biện chính là tìm ra những điểm sơ hở trong lời nói của kẻ ngụy biện. Bạn hãy dùng những lập luận của mình nhằm chứng minh lời nói của họ là vô căn cứ, là ngụy biện.

Bạn cũng phải cần chuẩn bị cho mình những khả năng tranh biện và lập luận để có thể thuyết phục người nghe, loại bỏ được những ngụy biện của người khác 

Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan nhất về ngụy biện là gì? Với những thông tin bạn đã tham khảo trong bài viết mong bạn sẽ có được cái nhìn chính xác và loại bỏ được vấn đề ngụy biện trong cuộc sống.