Quan sát là gì? Cách để rèn luyện kỹ năng quan sát cho bạn

1. Đi tìm câu trả lời cho cho quan sát là gì?

Quan sát không còn phải là một vấn đề hay khái niệm xa lạ với bất kỳ chúng ta trong cuộc sống thường ngày, thậm chí bạn đang còn thường xuyên sử dụng chúng. Vậy quan sát là gì?

1.1. Quan sát, kỹ năng quan sát là gì?

Quan sát trong tiếng Anh còn được gọi là “Observe”, quan sát được hiểu một cách đơn giản chính là việc bạn nhìn, ngắm, thực hiện bằng mắt để nhằm thu lại những thông tin chính cần thiết. Nếu như trong cuộc sống thường ngày, chúng ta sử dụng các giác quan, cụ thể bằng mắt để quan sát một vật nào đó, thì trong các hoạt động nghiên cứu quan sát còn được sử dụng bằng các biện pháp, dụng cụ hỗ trợ việc quan sát mà chúng ta không thể nhìn trực tiếp bằng giác quan. Ví dụ như bạn muốn quan sát sao băng thì sẽ khó nhìn bằng mắt thường mà sẽ phải sử dụng kính thiên văn hỗ trợ. Hoặc nếu như bạn muốn quan sát một tế bào, vi khuẩn nào đó cũng sẽ không thể nhìn bằng mắt thường được mà phải dùng đến kính hiển vi.

Trong quan sát cũng được chia thành quan sát định tính và định lượng, nếu như ghi nhận sự có mặt, vắng mặt của vật đó thì gọi là quan sát định tính. Còn trong trường hợp quan sát vật đó mà phải dụng đếm, tính thì là định lượng.

Đó chính là khái niệm về quan sát mà bạn cần phải biết đó, vậy còn kỹ năng quan sát là gì?

Kỹ năng quan sát trong tiếng Anh được gọi là “observation skills”. Đối với kỹ năng quan sát thì nó là một trong những kỹ năng được thường xuyên sử dụng. Đây cũng là một kỹ năng rất quan trọng mà đối với mỗi người cần phải có để đảm bảo công việc của mình tốt hơn. Kỹ năng quan sát khác với quan sát thông thường, với kỹ năng quan sát thì sẽ không nhìn mọi vật, hiện tượng một cách thông thường, ngẫu nhiên mà nó sẽ nhìn sự vật một cách có mục đích rõ ràng, sau đó thì nhanh chóng ghi nhớ chúng, ghi chép lại và sâu lại thành chuỗi những điều liên quan với nhau.

Hầu như trong bất kỳ một lĩnh vực nghiên cứu nào cũng đều cần đến quan sát, bởi khả năng quan sát sẽ giúp cho con người nhìn nhận vấn đề một cách nhanh chóng hơn, thuận lợi hơn. Hơn nữa, kỹ năng quan sát cũng sẽ giúp cho người thực hiện có thể rèn luyện cho mình những kỹ năng nhất định, giúp cho công việc được thuận lợi hơn, thăng tiến tốt hơn.

Đó chính là kỹ năng quan sát và quan sát mà bạn cần phải biết, tuy nhiên không chỉ có vậy mà kỹ năng quan sát còn được thực hiện trong rất nhiều trường hợp, vấn đề khác nhau mà bạn cũng cần phải biết nữa. Vậy hãy tiếp tục theo dõi bài viết dưới đây để bạn có thể hiểu hơn nhé.

1.2. Kỹ năng quan sát trong giao tiếp

Trong hoạt động giao tiếp hàng ngày thì kỹ năng quan sát cũng là một trong những yếu tố giúp cho mọi người hiểu biết nhau tốt hơn, giúp cho họ đồng cảm và thấu hiểu nhau tốt hơn. Chính vì thế mà đối với mỗi người trong chúng ta cần phải biết về kỹ năng quan sát trong giao tiếp. Nhờ quan sát mà chúng ta biết được họ đang vui hay đang buồn, đang tức giận hay không muốn tiếp tục cuộc trò chuyện nữa.

Ví dụ như: nếu như bạn đang giao tiếp và nói chuyện với người đối diện, thông qua việc quan sát nét mặt, cử chỉ họ đang vô cùng khó chịu thì bạn có thể biết họ đang không muốn tiếp tục nói chuyện nữa. Nếu như bạn thấy họ có vẻ rất hào hứng, tiếp chuyện lại với bạn thì có nghĩa là họ đang thoải mái với câu chuyện.

Như vậy, với khả năng quan sát trong giao tiếp thì bạn có thể biết khi nào nên tiếp tục hay nên dừng lại cuộc nói chuyện để không trở thành người vô duyên. Hơn nữa, với khả năng quan sát trong giao tiếp tốt, bạn sẽ làm cho người đối diện cảm thấy được tôn trọng hơn rất nhiều.

1.3. Quan sát còn là một phương pháp trong nghiên cứu

Quan sát còn là một trong những phương pháp giúp có hiệu quả tốt trong hoạt động nghiên cứu với các chuyên ngành như: xã hội học, công nghệ sinh học,…đặc biệt đối với ngành xã hội học thì phương pháp quan sát được sử dụng một cách thường xuyên và phổ biến, nó cũng là một phương pháp giúp thu thập thông tin khá tốt cho các nhà xã hội học hiện nay. Hiện tại, phương pháp quan sát trong lĩnh vực này cũng được phân loại thành hai dạng, đó là phương pháp quan sát trực tiếp và quan sát gián tiếp.

- Đối với phương pháp quan sát trực tiếp sẽ là thực hiện quan sát sự vật, hiện tượng, vấn đề đó một cách trực diện, để cho người được quan sát biết bạn đang quan sát họ.

- Đối với phương pháp quan sát gián tiếp thì đó chính là việc người thực hiện quan sát sẽ không để cho người được quan sát biết rằng mình đang quan sát họ, để họ bộc lộ hay có những hành động thường ngày của họ.

Với hai hình thức này thì nó cũng sẽ có những ưu điểm, nhược điểm riêng, tuy nhiên trong hoạt động nghiên cứu thì vẫn luôn sử dụng song song hai phương pháp này với nhau để đạt những hiệu quả nhất định.

Việc làm it phần mềm

1.4. Ví dụ về quan sát

- Bài tập về nhà của bạn chính là quan sát một con mèo, từ đó phải đưa ra được những đặc điểm vốn có của con mèo đó.

- Thực hiện quan sát vi khuẩn thông qua kính hiển vi, sau đó vẽ lại hình dạng của chúng vào giấy

- Bạn thực hiện quan sát bằng mắt thường một hột đậu trong khoảng 10 phút, sau đó nêu nên những đặc điểm của hạt đậu

- Tham gia giao thông trên đường, bạn phải quan sát trái phải trước sau để không xảy ra tai nạn giao thông

- …

Hay còn rất nhiều ví dụ khác về quan sát mà có thể  bạn đang thực hiện chúng một cách thường xuyên, liên tục hàng ngày.

1.5. Đặc điểm của quan sát là gì?

Sau  khi đưa ra những khái niệm, những ví dụ về quan sát, bạn có rút ra được những đặc điểm của quan sát là gì hay không? Phương pháp quan sát sẽ có những đặc điểm sau:

- Phương pháp quan sát là một phương pháp nghiên cứu, xác định các thuộc tính của sự vật, hiện tượng với thế giới xung quan như thế nào, điều này được đặt trong quan hệ tự nhiên vốn có của nó.

- Đối với một quan sát sẽ có những khách thể nhất định của nó, nó được chủ thể tiến hành quan sát chúng.

- Quan sát khoa học sẽ khác quan sát thông thường ở chỗ, nó có chủ thể chủ định từ trước, có các chương trình nghiêm ngặt để thực hiện.

2. Kỹ năng quan sát có quan trọng với công việc không?

Kỹ năng quan sát đối với công việc có thật sự quan trọng hay không? Có thể nói nếu như kỹ năng này mà bạn biết áp dụng trong cuộc sống hàng ngày, biết làm mới nó trong công việc thì bạn sẽ không bị bỏ lỡ các thông tin quan trọng trong công việc đâu nhé. Đối với công việc, nếu như bạn muốn thăng tiến, muốn được bạn bè, đồng nghiệp quý mến, khách hàng tin tưởng thì cần đến rất nhiều yếu tố khác nhau. Tuy nhiên trong đó chúng ta không thể không nhắc đến kỹ năng quan sát được. Bởi nó sẽ giúp cho bạn thấu hiểu được tâm tư, nguyện vọng của người khác trong công việc và cuộc sống.

Chính vì thế mà kỹ năng quan sát thật sự rất quan trọng đó nhé, bạn không nên bỏ lỡ những cơ hội của mình chỉ vì không có kỹ năng này. Nếu như bạn cũng đang muốn rèn luyện kỹ năng này thì hãy theo dõi ngay phần sau đây nhé. 

3. Làm cách nào để bạn rèn luyện được kỹ năng quan sát tốt nhất

3.1. Nhẫn lại

Đương nhiên trong quan sát nếu như không có nhẫn lại thì không thể nào thành công và đạt được mục đích. Ví dụ bạn cần phải quan sát hoạt động của con mèo trong thời gian một ngày, đó chính là bài tập của bạn mà bạn cần phải thực hiện. Thế nhưng con mèo mà bạn lựa chọn quan sát không phải lúc nào cũng di chuyển, có thể nó sẽ dành thời gian cả ngày để ngủ. Chính điều này sẽ làm cho chính chúng ta không thể nào nhẫn lại được. Tuy nhiên bạn cần phải nhẫn lại để quan sát tốt hơn nhé, khi bạn biết kiên nhẫn thì khả năng quan sát cũng đã cải thiện hơn nhiều rồi đó.

3.2. Tập trung và phân tích

Tập trung và phân tích là một trong những điều vô cùng quan trọng, không phải vấn đề này ai cũng có thể làm được đâu nhé, đôi khi bạn quan sát sẽ có hàng trăm vấn đề khác xemn ngang, nó khiến cho bạn không thể nào tập trung vào vấn đề của mình được. Vì thế mà trong quan sát nói riêng hay làm một việc bất kỳ nào đó bạn cần phải tập trung và suy nghĩ về vấn đề của mình, về cái mà mình đang nhìn. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng rèn luyện khả năng quan sát của mình hơn đó.

Việc làm chăm sóc khách hàng

3.3. Thấu hiểu về cảm xúc

Quan sát là việc bạn thực hiện quan sát ở bên ngoài, chứ không phải bên trong. Thế nhưng trong nhiều trường hợp khác nhau, nếu như bạn không thấu hiểu những cảm xúc, bạn cũng không hiểu về tình cảm, tâm tư của người đối diện, đặc biệt là trong mối quan hệ giao tiếp thì chỉ quan sát những sự vật, hiện tượng bên ngoài thì cũng không thể hiểu được. Đó chính là lý do tại sao bạn cần phải tìm hiểu về tình cảnh, thấu hiểu, đồng cảm với người khác để việc quan sát đạt kết quả tốt nhất.

3.4. Hiểu về thứ mà mình đang quan sát

Nếu như bạn muốn khả năng quan sát của mình được phát huy tác dụng của nó thì bạn cần phải thật sự hiểu về vấn đề mà bạn đang quan sát. Nếu như bạn không hiểu, bạn cũng chẳng có mục đích gì cho việc này thì bạn sẽ không thể nào thu được kết quả tốt đâu nhé. Chính vì thế mà trước khi quan sát một vấn đề gì đó thì bạn hãy đặt ra mục đích và hiểu hơn về nó nhé.

3.5. Thử thách bản thân với cái mới mẻ

Bạn đã bao giờ áp dụng cách này để rèn luyện khả năng quan sát của mình hay chưa? Bạn hoàn toàn có thể thử thách bản thân mình với những cái mới mẻ hơn như đến một nơi nào đó, quan sát những điều mới mà bản thân chưa từng làm. Nó sẽ giúp cho bạn tập trung hơn trong việc quan sát và bạn sẽ thấy được khả năng của mình sẽ được cải thiện hơn nhiều đó nhé.

3.6. Chơi game

Hiện nay một số trò chơi như Pizz, Cube, Rubik,…trờ chơi giúp cho nguồi chơi rèn luyện khả năng quan sát của mình tốt hơn, thông qua hàng hoạt các câu đố để giải mật mã khác nhau. Hoặc bạn cũng có thể tìm đến các trò chơi bắn súng, những tựa game đang được giới trẻ ưa chuộng để rèn luyện khả năng quan sát của mình. Với những trò chơi này, yêu cầu bạn phải nhìn nhanh, nhớ nhanh, khả năng quan sát rộng thì mới có thể thắng được. Tuy nhiên đây cũng chỉ là một cách để rèn luyện khả năng quan sát, các bạn tránh sẽ bị nghiên game đó nhé.

3.7. Kiểm tra trí nhớ

Kiểm tra trí nhớ cũng là một trong những cách giúp ích nhiều trong việc quan sát của bạn. Bởi khi quan sát thì bạn cần phải thực hiện ghi nhớ chúng càng nhiều càng tốt. Chính vì thế mà hãy kiểm tra trí nhớ của mình thường xuyên hơn bằng việc ghi chép các sự kiện, chơi các trò chơi thường xuyên. Sau khi ghi nhớ tốt thì bạn cũng sẽ thấy khả năng quan sát của mình được tiến triển hơn nhiều đó nhé.

Như vậy, với 7 phương pháp để rèn luyện khả năng quan sát mà chúng tôi mách cho bạn trên đây, bạn hãy thường xuyên luyện tập để thật sự thành công nhé. Bởi kỹ năng quan sát là một trong những ký năng vô cùng quan trọng và cần thiết cho bạn trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay.

Như vậy, với toàn bộ những thông tin trong bài viết về quan sát là gì và cách để giúp bạn rèn luyện quan sát trong trong bài viết trên đây thì thật sự hy vọng nó sẽ giúp ích cho bạn nhiều trong cuộc sống.