Giải thích những kiến thức chuyên ngành thống kê là gì?

1. Thống kê là gì?

Thống kê là một bộ phận nhỏ trong lĩnh vực toán học phân tích trong đó sử dụng đến các mô hình liên quan, thể hiện và tóm tắt định dạng về lượng cho những nguồn dữ liệu. Hay nói cách khác, thống kê là sự vận dụng của nhiều loại kiến thức tại nhiều lĩnh vực khác nhau để tiến hành tổng hợp thông tin, phân tích, tổ chức dữ liệu và giải thích, trình bày thông tin một cách khoa học để đưa ra những kết quả có ý nghĩa.

Khi áp dụng vào đời sống, thống kê cho thấy sự vượt trội hơn thế nữa của mình trong việc đánh giá và thiết lập mẫu thống kê ngay từ ban đầu để quá trình nghiên cứu, phân tích được thuận lợi hơn, giải quyết được nhiều vấn đề liên quan đến đời sống thực tế của con người. Nhờ vậy, các nhà phân tích, các nhà khoa học đã tìm ra cách thức dù không dành ra tất cả công sức để tiến hành khảo sát toàn diện nhưng những gì được kết luận ở đầu ra đều mang những ý nghĩa to lớn cho việc cải thiện vấn đề trên diện rộng thậm chí là cả xã hội.

2. Phân loại thống kê

Có hai loại thống kê được sử dụng phổ biến trong hầu hết các lĩnh vực nghiên cứu, phân tích dữ liệu đó là thống kê mô tả và thống kê suy luận.

Thống kê mô tả là loại thống kê sử dụng các dữ diệu phân tích trên cơ sở các con số mang tính đặc trưng cho một nhóm mẫu thống kê như giá trị trung bình, số trung vị hay độ lệch chuẩn để đưa ra những kết luận về mẫu chung. Nó thường được sử dụng rộng rãi nhờ có thuộc tính phân phối, nhờ hướng đến trung tâm phân phối để mô tả những con số liên quan đến giá trị trung bình cũng như các giá trị đặc trưng trong biểu đồ phân phối. Khi có những sự biến thiên xảy ra, mức độ phân tán đặc trưng sẽ bị lệch đi so với các giá trị ban đầu nghiên cứu.

Bên cạnh đó, thống kê suy luận lại được dựa trên những kiến thức về xác suất, trong đó sử dụng nhiều phương pháp ước lượng giá trị và phân tích những giá trị xảy ra ngẫu nhiên để đưa ra kết luận khi chưa có cơ sở về con số cụ thể mà đánh giá qua các mẫu chung.

Xem thêm: Việc làm thống kê tại Hồ Chí Minh

3. Chức năng của thống kê là gì?

Vì lĩnh vực thống kê bao gồm có hai loại thống kê mô tả và thống kê suy luận, vì vậy, chức năng của thống kê cũng bao gồm cả chức năng của cả hai phần tử nhỏ bên trong nó. Như đã đề cập bên trên, thống kê mô tả là loại thống kê liên quan đến quá trình thu thập các dữ liệu cần thiết cho quá trình nghiên cứu và phân tích, tóm tắt và trình bày, biều diễn các chỉ số, đặc điểm đặc trưng của một mẫu dữ liệu nhằm mục đích phản ánh tổng quát đối tượng được nghiên cứu. Còn lại, thống kê suy luận lại sử dụng phương pháp ước lượng các giá trị đặc trưng trên tổng thể mẫu nghiên cứu, phân tích sự liên kết chặt chẽ, mối quan hệ giữa vấn đề với mẫu thống kê để từ đó suy ra kết luận hoặc quyết định một cách chính xác nhất.

Áp dụng những chức năng của thống kê vào đời sống, ta có thể nhận ra vai trò quan trọng của lĩnh vực này trong các hoạt động nghiên cứu đa ngành nghề . Từ những hiện tượng, sự kiện trong đời sống, nhờ có thống kê, các nhà phân tích, nghiên cứu có thể tạo ra những bảng biểu bao gồm số liệu, dữ liệu, biểu đồ thể hiện tất cả những thông tin quan trọng một cách ngắn gọn và dễ hiều đến cho mọi người. Ví dụ như trong lĩnh vực kinh tế, nhờ có thống kê nên các chỉ số, dữ liệu về tình hình nền kinh tế, kinh doanh của các doanh nghiệp trên nhiều vùng miền, nhiều ngành nghề luôn luôn có mặt kịp thời cho các doanh nghiệp cũng như người dân nói chung. Từ đó, những thông tin về tình hình kinh tế luôn luôn được cập nhật kịp thời, theo đúng tiến độ phát triển thực tế của thị trường.

Những kết quả của quá trình thống kê còn là căn cứ, cơ sở cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, lãnh đạo nhà nước đưa ra nhiều quyết định trọng đại, ảnh hưởng đến tình hình chung của đời sống con người. Những con số thống kê luôn mang một thống điệp về các thông tin hiện tại trong cuộc sống một cách vô cùng khách quan, không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ yếu tố bất định nào của con người. Vì thế, đây là một công cụ đắc lực để dẫn dắt đến những hành động đúng đắn, sáng suốt cho chúng ta.

4. Các phương pháp thống kê phổ biến

Trong quá trình nghiên cứu và học tập về lĩnh vực này, tồn tại tổng cộng 4 phương pháp thống kê gồm: phương pháp thu thập và xử lý số liệu, điều tra chọn mẫu, nghiên cứu mối quan hệ giữa các hiện tượng và phương pháp dự đoán.

Thu thập và xử lý số liệu là bước đi đầu tiên trong quá trình thực hiện lập báo cáo thống kê. Các thông tin, dữ liệu ban đầu sẽ được thu thập qua nhiều kênh và nguồn khác nhau, tùy thuộc vào ý định cũng như mục đích của người làm phân tích. Những thông tin này vốn nằm dàn trải và hỗn loạn, vì vậy cần đến quá trình sắp xếp, chỉnh lý và trình bày một cách khoa học hơn.

Xem thêm: [Nhân viên thống kế là gì] Mô tả công việc nhân viên thống kê

Điều tra chọn mẫu là một trong những phương pháp vô cùng tuyệt vời trong lĩnh vực thống kê giúp cho việc nghiên cứu dữ liệu không còn là một sự việc quá khó khăn với con người. Vì một số những hạn chế về thời gian, chi phí và tính cấp thiết, có những lúc chúng ta không thể tiến hành nghiên cứu với tất cả các tập hợp dữ liệu đã thu thập được. Từ đó phát sinh nhu cầu lựa chọn mẫu nghiên cứu sao cho hợp lý và đáng tin cậy khi có thể áp dụng kế quả của mẫu thống kê đó cho toàn bộ tổng thể dữ liệu.

Nghiên cứu mối quan hệ giữa các hiện tượng là chìa khóa dẫn dắt từ những con số thống kê đến những kết quả dự đoán có thể áp dụng vào thực tiễn cuộc sống và để đưa ra nhiều quyết định quan trọng. Trong đời sống tồn tại rất nhiều mối quan hệ giữa các hiện tượng như mối quan hệ giữa thu nhập và chi tiêu, mối quan hệ giữa thời tiết và doanh thu bán hàng,... Hiểu được những mối quan hệ như vậy và tìm ra sự liên kết giữa chúng sẽ là một bước đệm cho phương pháp cuối cùng, dự đoán.

Dự đoán là phương pháp được sử dụng thường xuyên và rộng rãi trong tất cả các lĩnh vực. Chúng ta cũng có thể thực hiện dự đoán trên nhiều cơ sở khác nhau như dự đoán dựa vào định tính và định lượng. Đối với thống kê, chúng ta chủ yếu thực hiện dự đoán trên các con số để cung cấp cho những người quyết định một cơ sở, căn cứ có khoa học và cụ thể, đáng tin cậy hơn. Ngoài ra, những suy đoán còn được diễn giải từ bản chất của một sự kiện hoặc những yếu tố bên ngoài, ảnh hưởng đến những gì sẽ có thể xảy ra. Ví dụ, ta có thể suy diễn từ bản chất của mối quan hệ thu nhập và chi tiêu là theo hướng thuận, tức là khi thu nhập tăng thì chi tiêu cũng tăng. Đây là bản chất của mối quan hệ này, vậy ta có thể suy đoán những sự kiện sẽ xảy ra nếu như có dữ liệu về một trong hai yếu tố này.

Tóm lại, thống kê là một hoạt động rất quan trọng trong mọi lĩnh vực nhằm mục đích phân tích, đưa ra những dữ liệu phản ánh chính xác, kịp thời những tình trạng của đời sống. Mong rằng bài viết của work247.vn đã giúp bạn thỏa mãn thắc mắc thống kê là gì để bạn hiểu hơn về hoạt động cũng như vai trò của nó.