Thiết kế đô thị là gì? Quy chuẩn về thiết kế đô thị mới nhất

Tìm việc làm nhanh

1. Thiết kế đô thị là gì?

Lưu ý, tất cả các thông tin về thiết kế đô thị dưới đây được tổng hợp và tham khảo từ nhiều giáo trình và kênh thông tin khác nhau. Trước khi hiểu cụ thể định nghĩa thiết kế đô thị là gì thì bạn cần biết về quy hoạch xây dựng.

Thiết kế đô thị còn được gọi theo từ chuyên ngành là Urban design, nó liên quan mật thiết đến các dự án quy hoạch xây dựng. Một ví dụ dễ hiểu hơn như sau, một dự án quy hoạch xây dựng khu chung cư vừa mới lập ra. Trong quá trình thực hiện dự án quy hoạch, cần kiểm soát một số thông số như không gian xung quanh khu chung cư nên sắp xếp như thế nào, tận dụng tối đa không gian ra làm sao, hệ thống đường xá để thuận tiện giao thương nhất, ý kiến để tạo không gian vừa mở vừa riêng tư, v.v.

Đó là một số ít công việc của thiết kế đô thị. Để định nghĩa cụ thể về thiết kế đô thị sẽ rất phức tạp và nhiều thông tin, nhưng để dễ hiểu nhất với bạn đọc của work247.vn thì thiết kế đô thị là thiết kế không gian đô thị. Nói một cách khác, thiết kế đô thị là quá trình cụ thể hóa nội dung quy hoạch đã được vạch ra, nó thể hiện một cách chi tiết về việc tổ chức không gian, sắp xếp các chức năng ngoài công trình, bố cục đô thị, cảnh quan đô thị về mặt trang trí, hệ thống đường xá, v.v.

Giả sử, bạn đọc có thể thấy công trình về các khu chung cư hiện nay đang rất phát triển và được chú trọng về thiết kế đô thị cho những dự án đó. Bạn có cảm nhận thế nào khi nhìn thấy khu đô thị Vinhomes? Bạn thấy cảm nhận đó có giống khi bạn nhìn một khu đô thị khác? Thiết kế khu đô thị ảnh hưởng trực tiếp đến cảm nhận của chúng ta. Tương ứng với một khu đô thị được thiết kế ấn tượng, hài hòa với cảnh quan vừa đem lại cảm giác tận hưởng cho dân cư ở đó vừa nâng cao được giá trị công trình.

Xem thêm: Việc làm kỹ sư thiết kế kỹ thuật hạ tầng đô thị

2. Những yêu cầu nên biết về thiết kế đô thị

Khi thực hiện thiết kế đô thị, người ta cần quan tâm đến một số yêu cầu để thực hiện một cách quy chuẩn nhất. Yêu cầu thứ nhất của kiến trúc sư là đánh giá thực trạng kiến trúc bằng cách khảo sát, thu thập và đánh giá tổng hợp các công trình, không gian. Ngoài ra cũng cần tìm hiểu về văn hóa, phong tục của từng nơi, từng tuyến phố để thiết kế cho phù hợp. Rà soát lại các quy hoạch để kết nối phù hợp, đảm bảo không gian đô thị cũng như dự án quy hoạch đồng bộ với nhau về mọi phương diện.

Yêu cầu thứ hai của thiết kế đô thị là việc sử dụng đất đai, cảnh quan. Trong yêu cầu này, người thiết kế cần xác định và làm việc với ba yếu tố. Thứ nhất là đề xuất các giải pháp về chỉ tiêu, cải tạo theo những quy chuẩn với các khu dân cư hiện đang có. Thứ hai, người thiết kế sẽ nghiên cứu các giải pháp để tổ chức không gian đô thị đi kèm với cơ sở hạ tầng, các tuyến đường sắt, nhà ga và thậm chí cả khí hậu. Việc nghiên cứu khí hậu cũng quan trọng không kém, ví dụ bạn thiết kế công trình quay về hướng tây thì không gian sẽ rất thoáng mát và sẽ có nhiều người lựa chọn đến sinh sống hơn. 

Ngoài ra, trong yêu cầu này, người thiết kế cũng cần quan tâm đến kiến trúc, màu sắc hài hòa giữa cảnh quan, tuyến phố và công trình, vật liệu. Cần đảm bảo các chi tiết như độ vươn ban công cho phép, ô văng, v.v theo quy chuẩn đã được đặt ra. Sau khi nghiên cứu, người thiết kế sẽ đề xuất các yếu tố về cảnh quan đến tạo được nét đặc trưng riêng cho từng khu đô thị như cách bố trí công trình, bảng chỉ dẫn, biển báo, tượng đài, ghế đá, công viên, điểm xe bus v.v.

Yêu cầu thứ ba là đảm bảo kết nối hệ thống kỹ thuật tốt. Người thiết kế sẽ xác định và đưa ra giải pháp về thiết kế các hệ thống ngầm, công trình ngầm như hầm đi bộ, hệ thống thoát nước, hệ thống điện, các công trình nổi, v.v. Cần thiết kế làm sao cho thuận tiện và hợp lý nhất để tránh mất thời gian, gây sự phức tạp không đáng có khi sửa chữa.

Yêu cầu thứ tư là đánh giá các yếu tố tiêu cực ảnh hưởng đến đô thị, cụ thể là tác động của môi trường. Việc xử lý các vấn đề môi trường hiện nay không đơn giản và mất rất nhiều thời gian. Bạn có thể đọc tin tức và thấy rằng mỗi khi mưa đến thì hệ thống thoát nước của hầu hết các tuyến phố Hà Nội đều không thoát kịp. Do đó cần đánh giá tác động của môi trường đến với đô thị để tìm ra giải pháp thực hiện, quá trình này không hề đơn giản và mất khá nhiều thời gian.

Xem thêm: Kiến trúc sư quy hoạch là gì và thông tin tuyển dụng đầy đủ nhất!

3. Đối tượng ở đây là ai?

Tiếp theo chúng ta sẽ xét về các đối tượng của thiết kế đô thị. Điều này khá dễ dàng để nhận thấy vì đối tượng thiết kế chính là các công trình kiến trúc xây dựng, các tượng đài, biển báo, v.v. Tuy nhiên thực tế người ta sẽ phân loại các đối tượng thành 3 cấp độ:

- Thứ nhất là thiết kế cùng lãnh thổ: các hoạt động bao gồm ở đây là phương án tổ chức không gian, kiểm tra và xác định các vùng chức năng, đặc thù hơn về cảnh quan của từng vùng miền.

- Tiếp đó là thiết kế đô thị một cách tổng thể: các hoạt động trong nhóm này cũng tương đối giống với đối tượng đầu tiên tuy nhiên công việc nặng hơn ở chỗ, tổ chức và xác định chức năng theo hệ thống của cả đô thị thay vì từng vùng miền.

- Đối tượng cuối cùng là thiết kế khu vực: hoạt động tương tự hai đối tượng trên, điểm khác ở đây là phạm vi ứng dụng của đối tượng bị giới hạn ở một số chức năng.

Xem thêm: Ngành đô thị học và xu hướng việc làm cực hấp dẫn hiện nay

mẫu cv xin việc

4. Thực trạng về thiết kế đô thị như thế nào?

Chúng ta sẽ xét về quá trình hình thành và phát triển của thiết kế đô thi. Trước đây khi mới bước vào thời kỳ đổi mới, một việc được chú trọng kèm với giáo dục chính là xây dựng. Các công cuộc xây dựng nổ ra trên toàn quốc và chính các công trình đó đưa nước ta phát triển với tốc độ khá nhanh. Dần dần, ngày càng có sự thay da đổi thịt về thiết kế đô thị khi các công trình mới xây dựng ngày một khang trang hơn, mỹ quan hơn, hài hòa hơn. Đến hiện nay có thể coi thiết kế đô thị ở nước ta đã đi đến các bước hoàn thiện, cần nhiều sự sáng tạo hơn nữa để nâng cao chất lượng đô thị hơn.

Hiểu được tầm quan trọng của việc thiết kế đô thị, các quy chuẩn, quy định được Nhà nước và các bộ liên quan đặt ra. Thiết kế đô thị được coi là một lĩnh vực cần được nghiên cứu chuyên sâu vì nó cụ thể hóa nội dung quy hoạch. Không thể chỉ vẽ chi tiết ra về thiết kế mà còn phải tính toán, xem xét và xây dựng một hệ thống thiết kế hoàn chỉnh nhất.

Nói theo cách này có vẻ khá mâu thuẫn tuy nhiên nó không thể có cách giải thích nào hợp lý hơn. Nếu chỉ nhìn thoáng qua, sẽ chẳng ai để về thiết kế đô thị, nếu có thì chắc hẳn mọi người sẽ nghĩ việc này khá đơn giản. Tuy nhiên xem xét cụ thể trên nhiều phương diện, người ta thấy rằng thiết kế đô thị liên quan đến rất nhiều lĩnh vực như kinh tế, xã hội học đô thị, v.v. Phức tạp là thế, yêu cầu nghiêm là thế nhưng kết quả thể hiện ra lại đơn giản vô cùng khi nó dựa vào cảm quan của con người ta. Tưởng chừng có một chút ít kỹ thuật nhưng hóa ra nó lại phức tạp hơn tưởng tượng.

Hãy đến ví dụ sau để hiểu hơn về thiết kế đô thị: Bạn đang sống tại một khu đô thị mới, tất cả các căn nhà đều được sắp xếp hợp lý, vỉa hè đều được trồng cây xanh bóng mát. Ngay cả những viên gạch lát vỉa hè cũng được xây dựng ngay ngắn. Tuy nhiên bạn nhận ra các biển báo ở đây có vấn đề. Nó được đặt quá sâu bên trong để người đi bên ngoài có thể tìm kiếm. Thêm một vấn đề nữa được bạn phát hiện đó là thùng rác được sắp xếp chỉ một cái trên một đoạn đường rất dài. Liệu bạn có thấy bất tiện khi ăn xong lại phải cầm rác về nhà vất hoặc đi bộ rất xa mới có thể vất?

Thiết kế đô thị là tổng hòa giữa kỹ thuật và mỹ thuật vì nó không chỉ đẹp đẽ, hài hòa, mang lại cảm giác thoải mái mà còn có tính ứng dụng thực tế cao. So với nhiều năm trước khi thì thiết kế đô thị hiện nay có tầm nhìn xa hơn, hiện đại hơn và được đầu tư hơn. Do vậy có rất nhiều vấn đề, cơ hội việc làm xung quanh nó.

5. Những quy chuẩn nên biết về thiết kế đô thị

Mặc dù quan trọng là thế nhưng những quy chuẩn về thiết kế đô thị được nhà nước đưa ra vẫn chưa được chú trọng nhiều. Nhiều ý kiến cho rằng Nhà nước nên ban hành văn bản quy định các tiêu chuẩn trong thiết kế đô thị đầy đủ hơn tuy nhiên một số ý kiến cho rằng cần linh hoạt trong việc làm thiết kế đô thị đối với từng dự án vì nếu chỉ dựa theo nguyên tắc chung sẽ khó có thể phát triển bền vững trong tương lai.

Trong việc quy hoạch xây dựng đô thị ở Việt Nam nói riêng đều trải qua các quá trình thiết kế từ tổng quát đến chi tiết, từ việc định hướng đến cụ thể hóa kế hoạch xây dựng. Quá trình này là quá trình kinh điển và khá tổng quan do đó nó được áp dụng ở nhiều nơi trên thế giới. Việc thực hiện quy trình này tốt sẽ mang lại một kết quả tốt, một đô thị chất lượng cao.

Rất nhiều khu đô thị hiện nay đã hoàn thành nhưng khi được thẩm định lại thì lại nhận thấy rất nhiều vấn đề. Để sửa chữa những lỗi lầm này quả thật không hề dễ dàng vì hệ thống đô thị rất phức tạp, nó liên quan đến nhiều bên khi thực hiện dự án. Do đó cần quản lý tốt từng giai đoạn để tránh hậu họa sau này không thể giải quyết.

Trên đây là những thông tin được work247.vn tổng hợp đồng thời nêu ra những ý kiến và suy nghĩ của mình về lĩnh vực thiết kế đô thị ở Việt Nam nói riêng. Hy vọng bạn đọc sẽ có thêm thông tin bổ ích và hiểu biết hơn về thực trạng thiết kế đô thị hiện nay. Đồng thời tìm kiếm cơ hội việc làm thiết kế đô thị phù hợp nhé.