Cán cân xuất nhập khẩu và toàn bộ thông tin có liên quan

Tác giả: Trần Hải Minh 11-05-2024

Tình hình kinh tế nước ta hiện nay được thể hiện qua cán cân xuất nhập khẩu khá rõ nét, tuy nhiên không phải ai cũng quan tâm và hiểu rõ về cán cân này. Vậy bạn đã biết những gì về cán cân xuất nhập khẩu và cách tính cán cân này như thế nào? Nội dung bài viết dưới đây sẽ giải đáp toàn bộ những thắc mắc đó cho bạn.

Việc Làm Xuất Nhập Khẩu

1. Tổng hợp những thông tin về cán cân xuất nhập khẩu

Thông thường đối với cán cân xuất nhập khẩu hay tình hình xuất nhập khẩu của nước ta cũng sẽ chẳng mấy ai quan tâm đến nếu như bạn không học trong chuyên ngành kinh tế, thị trường, thương mại,…đặc biệt đối với cán cân xuất nhập khẩu này có thể bạn cũng đã được học ở khối kiến thức địa lý lớp 10 rồi đó.

1.1. Bạn có biết cán cân xuất nhập khẩu là như thế nào?

Bạn có biết cán cân xuất nhập khẩu là như thế nào?

Cán cân xuất nhập khẩu khi mới nhắc đến cụm từ chuyên ngành này có thể nhiều người sẽ khá đau đầu với nó, thế nhưng đây lại là cụm từ vô cùng đơn giản và dễ hiểu. Trong tiếng Anh nó còn được gọi là “import-export balance”, đây chính là giá trị dùng để thể hiện sự chênh lệch giữa tình hình nhập khẩu và tình hình xuất khẩu của một quốc gia nào đó. Không những thế mà cán cân xuất nhập khẩu này còn thể hiện sự thay đổi vô cùng rõ nét của các ngành kinh tế của một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định nào đó.

Nếu như đem so sánh tình hình xuất khẩu và nhập khẩu, tức là đặt lên bàn cân, trong trường hợp giá trị của hàng xuất khẩu lớn hơn nhập khẩu thì gọi là xuất siêu, nếu như ngược lại thì gọi là nhập siêu.

Trong trường hợp nếu như muốn biết tình hình kinh tế của một quốc gia nào đó thì bạn có thể lấy giá trị của xuất khẩu trừ đi nhập khẩu. Nếu như kết quả lớn hơn 0 thì chứng tỏ cán cân thương mại dương (thặng dư), còn nếu như kết quả nhỏ hơn 0 thì chứng tỏ là cán cân âm (thâm hụt), còn nếu như bằng 0 thì chứng tỏ cán cân đang ở trạng thái cân bằng. Đây chính là tình trạng cân bằng của một nền kinh tế.

Như vậy, cán cân xuất nhập khẩu cũng không quá để khó hiểu đúng không, nó chỉ đơn giản là sự chênh lệch của những phép trừ, tuy nhiên bạn hãy theo dõi những nội dung trong các phần sau nữa, bởi nó sẽ giúp cho bạn có thêm nhiều thông tin thú vị hơn đó.

1.2. Cán cân xuất nhập khẩu bị ảnh hưởng bởi yếu tố nào?

Cán cân xuất nhập khẩu bị ảnh hưởng bởi yếu tố nào?

Cán cân xuất nhập khẩu cũng bị ảnh hưởng bởi khá nhiều yếu tố khác nhau, điển hình sẽ có 3 yếu tố chính như sau:

- Thứ nhất, bị ảnh hưởng bởi yếu tố xuất khẩu: đây chính là một yếu tố có thể làm thay đổi cán cân xuất nhập khẩu rất lớn bởi vì nhu cầu nhập khẩu bởi vì nhu cầu nhập và tiêu thụ các mặt hàng, sản phẩm hàng hóa cũng có thay đổi.

- Thứ hai, bị ảnh hưởng bởi tình hình nhập khẩu: đây chính là một trong những yếu tố làm cho xu hướng tăng mạnh hơn khi GDP tăng, thậm chí, đôi khi tốc độ tăng trưởng của các hàng hóa nhập khẩu cũng có lúc tăng mạnh hơn GDP. Tình hình nhập khẩu của nước ta cũng sẽ tăng lên theo chiều hướng thay đổi của giá cả hàng hóa xuất khẩu. Trong trường hợp nếu như giá cả của loại hàng hóa trong nước tăng lên nhưng thế giới không có sự thay đổi, hoặc có thể là biến động nhẹ thì kinh ngạch về xuất khẩu cũng vì thế mà tăng lên không ngừng.

- Thứ ba, bị ảnh hưởng của tỉ giá hối đoái, có thể nói đây chính là một nhân tố khiến cho cán cân xuất nhập khẩu của một quốc gia biến động lớn. Bởi vì nếu như tỷ giá của đồng nội tệ biến động thì nó cũng sẽ làm cho các hoạt động của xuất nhập khẩu thay đổi theo.

Như vậy, nếu như một trong 3 yếu tố này thay đổi thì sẽ làm cho cán cân xuất nhập khẩu của một quốc gia thay đổi theo chứ không nhất thiết là phải cả 3 yếu tố cùng tác động thì mới thay đổi.

1.3. Giới thiệu cho bạn cách tính cán cân xuất nhập khẩu

 Giới thiệu cho bạn cách tính cán cân xuất nhập khẩu

Cách tính cán cân xuất nhập khẩu sẽ rất quan trọng, đặc biệt nếu như bạn đang chuyên về khối C (văn, sử, địa) thì không thể nào bỏ qua được cách tính cán cân trong các bài kiểm tra địa. Cách tính này khá đơn giản và dễ nhớ, nó được tính theo công thức như sau:

Cán cân xuất nhập khẩu = tổng hàng xuất khẩu – tổng hàng nhập khẩu

Trong đó:

+ Tổng hàng xuất khẩu được hiểu đơn giản là hàng hóa, sản phẩm trong nước được xuất sang thị trường nước khác tiêu thụ.

+ Tổng hàng nhập khẩu được hiểu là hàng hóa, sản phẩm của nước khác được nước ta nhập về và tiêu thụ trên thị trường Việt Nam. Là những sản phẩm mà chúng ta thường gọi đó là hàng nước Mỹ, Thái Lan, nội địa Nhật,…

2. Vai trò của cán cân xuất nhập khẩu đối với kinh tế nước ta

- Vai trò của xuất khẩu:

Vai trò của xuất khẩu

+ Như chúng ta đã biết thì xuất khẩu chính là một yếu tố dùng để kích thích sự tăng trưởng của nền kinh tế, nó rất tích cực trong việc cải thiện, nâng cao đời sống của người dân, làm tăng hàng hóa tiêu dùng nội địa trong nước.

+ Xuất khẩu sẽ giúp thu được về nguồn vốn chủ yếu, vốn này sẽ đầu tư và là nguồn vốn chủ yếu cho nhập khẩu đối với những hàng hóa cần thiết khác.

+ Tình hình xuất khẩu còn làm thay đổi cơ cấu kinh tế, giúp phát triển và làm bàn đạp cho các ngành kinh tế có liên quan, giúp đẩy mạnh sản xuất trong nước.

- Vai trò của nhập khẩu bao gồm:

Vai trò của nhập khẩu

+ Nhập khẩu cũng sẽ là nhân tố giúp cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của nước ta nhanh hơn, giúp bổ sung thêm nguyên nhiên liệu, sản phẩm hàng hóa cho người tiêu dùng trong nước, đáp ứng đủ nhu cầu thị trường.

+ Nhập khẩu còn có vai trò làm thông suốt nền kinh tế của một quốc gia, phát huy được các thế mạnh của quốc gia đó.

+ Ngoài ra nhập khẩu hàng hóa còn giúp phá bỏ sự độc quyền của sản phẩm hàng hóa, giúp loại bỏ nền kinh tế đóng.

 Xem thêm: Thuế xuất nhập khẩu là gì? - Những điều bạn nhất định phải biết

3. Cán cân xuất nhập khẩu và cơ cấu xuất nhập khẩu tại Việt Nam

3.1. Bạn có biết cơ cấu xuất nhập khẩu là gì?

Bạn có biết cơ cấu xuất nhập khẩu là gì

Để có thể hiểu hơn về cán cân xuất nhập khẩu thì bạn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về cơ cấu xuất nhập khẩu nhé.

Về cơ cấu xuất nhập khẩu được hiểu chính là toàn bộ những giá trị hàng hóa, dịch vụ của xuất khẩu, sau đó sẽ hợp thành kim ngạch xuất khẩu của các nước khác nhau có cùng một mối quan hệ ổn định và phát triển trong một thời kỳ nào đó. Cơ cấu xuất nhập khẩu chính là một kết quả của cả quá trình lao động và sáng tạo, giúp tạo điều sáng tạo ra giá trị vật chất và dịch vụ của một nền kinh tế.

Chúng ta có thể thấy rõ cơ cấu xuất nhập khẩu của một quốc gia nào đó thông qua nền kinh tế của họ, bởi nền kinh tế như thế nào thì cơ cấu xuất nhập khẩu cũng sẽ tương ứng như vậy. Cũng chính vì lý do này mà cơ cấu xuất nhập khẩu có những đặc trưng sau đây:

- Mang tính khách quan

- Thể hiện thông qua số lượng, chất lượng

- Có tính lịch sử, bởi nó sẽ bắt đầu từ một cơ cấu nào đó, sau sẽ phát triển và phát huy lên

- Luôn đảm bảo hiệu quả của một nền kinh tế

- Cơ cấu luôn có mục tiêu và những định hướng cụ thể

- Luôn phát triển từ thấp lên cao, từ chưa hoàn thiện đến hoàn thiện

3.2. Các loại cơ cấu xuất nhập khẩu

Các loại cơ cấu xuất nhập khẩu

Hiện nay cơ cấu xuất nhập khẩu của nước ta được phân chia thành hai loại chủ yếu như sau:

- Thứ nhất, cơ cấu thị trường xuất nhập khẩu: đây chính là một sự phân chia khá rõ ràng và cụ thể các giá trị theo nền kinh tế của một quốc gia, thị trường tiêu thụ của hàng hóa đó. Đối với cơ cấu này thì nó thể hiện vô cùng rõ nét mở rộng các mối quan hệ giữa các quốc gia, các vùng lãnh thổ trên thế giới về mối quan hệ trong thương mại. Đối với cơ cấu xuất nhập khẩu sẽ là tổng hợp của rất nhiều yếu tố khác nhau: chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật,…

- Thứ hai, cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu: đây chính là sự tương quan của những mặt hàng, của các ngành có tỷ lệ tương quan với thị trường xuất nhập khẩu. Đối với cơ cấu của các hàng hóa xuất nhập khẩu lại là một phần của cơ cấu thương mại và cũng là tổng thể của tất cả các mối quan hệ trong kinh tế.

Hiện nay thì nước ta cũng đang có sự đa dạng hóa về cơ cấu xuất nhập khẩu với nhiều hình thức khác nhau như:

+ Mặt hàng xuất khẩu thuộc diện theo công dụng, chức năng riêng của mặt hàng đó. Cụ thể là các sản phẩm dùng để xuất khẩu sẽ thuộc nhóm nguyên liệu dùng để sản xuất hoặc tiêu dùng.

+ Mặt hàng xuất khẩu chuyên môn hóa sản xuất theo ngành. Cụ thể như sẽ phân chia sản phẩm thành các loại sản phẩm của công nghiệp nặng, khoáng sản, công nghiệp nhẹ, ngành nông nghiệp, công nghiệp,…

+ Mặt hàng xuất khẩu dựa vào trình độ kỹ thuật của sản phẩm đó, ví dụ như: thô sơ, chế biến, sơ chế,…

+ Ngoài ra hàng hóa xuất khẩu còn tùy thuộc vào các yếu tố để sản xuất và tạo thành giá trị của sản phẩm đó nữa.

Xem thêm: Mô tả công việc nhân viên kinh doanh xuất nhập khẩu mới nhất 2021

3.3. Tại sao cần phải thay đổi cơ cấu xuất nhập khẩu tại nước ta

Tại sao cần phải thay đổi cơ cấu xuất nhập khẩu tại nước ta

Như chúng ta cũng đã biết thì sự thay đổi của nền kinh tế xã hội là vô cùng nhanh chóng, đối với mỗi quốc gia mà nói thì cán cân xuất nhập khẩu ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế. Để có thể phát triển và đứng vững trên thị trường thì cần phải thay đổi cán cân xuất nhập khẩu, đương nhiên trong số đó có Việt Nam.

Việc thay đổi về cơ cấu xuất nhập khẩu nó sẽ tác động khá mạnh mẽ đến quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa của một quốc gia, sự hội nhập về kinh tế của một quốc gia. Thế nhưng phần lớn chính nó cũng có thể đánh giá một cách khách quan về cơ cấu xuất nhập khẩu của nước ta trong những giai đoạn vừa rồi.

Việc thay đổi cơ cấu sẽ giúp cho nước ta có thể tạo ra và nắm bắt được nhiều xu thế mới, bởi trên thực tế thì cơ cấu nước ta đang đối mặt với các vấn đề như:

+ Tốc độ tăng trưởng của sản phẩm vô hình nhanh hơn sản phẩm hữu hình.

+ Hàng hóa về lương thực phẩm, nguyên nhiên liệu đang giảm mạnh mà tỷ trọng ngành công nghiệp khoáng sản và công nghiệp chế biến lại tăng lên.

Chính vì thế mà cần phải thay đổi cơ cấu xuất nhập khẩu để có những bước tiến mới trong tương lai.

Với toàn bộ những thông tin về cán cân xuất nhập khẩu trong bài viết trên đây, hy vọng bạn đã hiểu hơn về cán cân này và biết cách tính cán cân xuất nhập khẩu.