Tìm hiểu về biểu thuế lũy tiến và những phân loại của chúng

Tuyển dụng

1. Tìm hiểu về biểu thuế lũy tiến

Trước khi tìm hiểu về biểu thuế lũy tiến, hãy tìm hiểu khái niệm thuế lũy tiến là gì? Thuế lũy tiến là một hình thức thuế được áp dụng ở mức thấp hơn về thuế suất đối với những cá nhân có thu nhập thấp và mức cao hơn về thuế suất đối với những cá nhân có thu nhập cao. Thuế lũy tiến được tính dựa trên căn cứ về năng lực tài chính của cá nhân người nộp thuế. Hiểu một cách đơn giản, những người có thu nhập cao sẽ phải chi trả thuế lũy tiến cao hơn những người có thu nhập thấp.

Trong tiếng Anh, biểu thuế lũy tiến còn được gọi là progressive taxation. Đó là một cơ cấu về thuế mà trong đó, tỷ lệ thuế được đánh theo mức độ tăng dần dựa trên cơ sở thu nhập của một cá nhân. Trên cơ sở cách đánh thuế này, khi cá nhân người nộp thuế chuyển từ nhóm thuế thấp hơn sang cao hơn sẽ có thuế suất cận biên tăng (mức tăng thu nhập, mức tăng thuế suất).

Xem thêm: Việc làm kế toán thuế

2. Các phân loại của biểu thuế lũy tiến

Biểu thuế lũy tiến thường được phân thành hai loại phổ biến, bao gồm biểu thuế lũy tiến từng phần và toàn phần. Tìm hiểu chi tiết hơn cách phân biệt từng loại qua thông tin sau:

2.1. Biểu thuế lũy tiến từng phần

Đó là biểu thuế lũy tiến bao gồm nhiều bậc khác nhau, tương ứng với mỗi bậc là một mức thuế suất. Trên cơ sở này, bậc thuế tăng lên thì mức thuế suất cũng tăng lên. Cách tính thuế được tính từng phần theo bậc thuế, và tương ứng với từng bậc là các mức thuế suất cụ thể. Tổng ngân sách cần chi trả để nộp vào thuế là tổng số thuế tính cho từng bậc thuế. Ví dụ như loại biểu thuế lũy tiến này áp dụng đối với thu nhập từ tiền lương, từ kinh doanh, từ tiến công trực tiếp đã được Luật thuế TNCN quy định rõ.

- Thứ nhất, về trường hợp áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần: Đối với cá nhân cư trú có thu nhập tiền công, tiền lương.

- Thứ hai, về bậc thuế áp dụng: Trên cơ sở phần thu nhập tính thuế trung bình một tháng mà bậc thuế được áp dụng bao gồm 7 bậc. Bao gồm: thuế suất 5% đối với thu nhập 5 triệu, 15% đối với thu nhập từ 10 - 18 triệu, 10% đối với thu nhập trên 5 - 10 triệu, 25% đối với thu nhập trên 32 - 52 triệu, 20% đối với thu nhập trên 18 - 25 triệu, 20% đối với thu nhập trên 18 - 32 triệu, 35% đối với thu nhập trên 80 triệu, 30% đối với thu nhập trên 52 - 80 triệu.

- Thứ ba, về cách tính biểu thuế lũy tiến từng phần: Như đã nói, tính theo từng bậc và trên cơ sở thuế suất tương ứng với bậc đó. Công thức: thuế suất tương ứng với bậc thu nhập x thu nhập tính thuế của bậc thu nhập.

Xem thêm: Ấn định thuế là gì

2.2. Biểu thuế lũy tiến toàn phần

Biểu thuế lũy tiến toàn phần tương tự như từng phần, vì trên thực tế, chúng cũng được tính trên cơ sở nhiều bậc thuế khác nhau. Mỗi bậc sẽ tương ứng với một mức thuế suất, khi cơ sở tính thuế tăng thì thuế suất cũng tăng dần theo đó. Thế nhưng, khác ở chỗ, mức thuế mà một cá nhân phải thực hiện đóng sẽ được tính bằng cách lấy tất cả căn cứ quy định thuế áp dụng với thuế suất ở mức tương ứng với bậc thuế. Theo đó, thuế suất toàn phần sẽ được tính bằng một thuế suất thống nhất x với tổng thu nhập thuế.

Đầu tiên, liên quan đến việc áp dụng: Đối với các thu nhập từ bản quyền, đầu tư vốn, trúng thưởng, nhượng phần vốn góp, quà tặng, thừa kế, nhượng quyền thương mại,...

- Thứ hai, về bậc thuế áp dụng: Chỉ có một mức thuế suất duy nhất. Chẳng hạn như 5% đối với thu nhập từ đầu tư vốn, 20% đối với thu nhập từ chuyển nhượng phần vốn góp, 10% đối với thu nhập từ quà tặng, thừa kế, trúng thưởng.

- Thứ ba, về cách tính biểu thuế lũy tiến toàn phần: Lấy thuế suất x với thu nhập tính thuế. Chẳng hạn như: Một cá nhân trúng tiền thưởng 100 triệu đồng, thì thu nhập tính thuế sẽ là 90 triệu. Cá nhân này phải đóng thuế TNCN là 9 triệu theo công thức 10% x 90.

Mẫu cv

3. Thuế lũy tiến và ưu nhược điểm của thuế lũy tiến

Như vậy, chúng ta vừa tìm hiểu xong về biểu thuế lũy tiến. Thuế lũy tiến là một hình thức thuế đánh thuế cao hơn đối với những cá nhân có thu nhập cao hơn. Đó là bởi vì những cá nhân có thu nhập thấp hơn thường duy trì mức sống của họ bằng cách sử dụng một tỷ lệ ngân sách lớn hơn trong tổng thu nhập của mình. Những cá nhân có thu nhập cao hơn hoàn toàn có thể mua được những thứ cơ bản trong cuộc sống.

Thuế lũy tiến cũng có điểm mạnh và hạn chế riêng của nó.

Xem thêm: Thuế tài nguyên là gì

3.1. Ưu điểm của thuế lũy tiến

- Thứ nhất, thuế lũy tiến là hệ thống thuế mà có thể làm giảm gánh nặng về thuế đối với những cá nhân có ít năng lực tài chính nhất. Và hệ thống này cũng để lại nhiều tiền hơn trong tổng ngân sách của những cá nhân có mức thu nhập thấp - ho là những người có thể tiêu hết số ngân sách đó và thúc đẩy nền kinh tế.

- Thứ hai, hệ thống thuế lũy tiến cũng có thể thu được số lượng thuế nhiều hơn đối với thuế lũy thoái và thuế phẳng. Bởi khi thu nhập tăng thì thuế suất mới tăng. Loại thuế này cũng cho phép những cá nhân sở hữu lượng tài nguyên lớn tài trợ cho toàn bộ dịch vụ mà xã hội sử dụng chung như các công trình, dịch vụ công cộng.

Ngoài ra, tại nước Mỹ, hệ thống thuế này đã được xác nhận trong luật và có hiệu lực từ năm 2024. Theo đó, có tổng cộng 7 khung hay 7 bậc thuế khác nhau trên cơ sở tình trạng khai thuế và thu nhập của các cá nhân. Các mức thuế bao gồm 37%, 35%, 32%, 24%, 22%, 12% và 10%.

3.2. Nhược điểm của thuế lũy tiến

Bên cạnh những ưu điểm, thuế lũy tiến cũng tồn tại một số hạn chế nhất định.

- Thứ nhất, những cá nhân không ủng hộ hình thức thuế này xem chúng là cách phân biệt và đối xử với những cá nhân có thu nhập cao hoặc những cá nhân giàu có.

- Thứ hai, những nhà phê bình tin rằng hình thức thuê này của Mỹ thực sự là một công cụ phân phối lại thu nhập. Trên cơ sở giả định cho rằng đa phần các hình thức thuế được dùng để tài trợ cho các hoạt động, sự kiện hay chương trình phúc lợi vì cộng đồng. Thế nhưng, chỉ một phần nhỏ trong ngân sách của Nhà nước được dành cho các khoản thanh toán phúc lợi.

Trên đây là tất cả những thông tin về kiến thức về biểu thuế lũy tiến. Hiểu một cách đơn giản, đó là hệ thống thuế, cách đánh thuế dựa trên mức thuế suất và bậc thuế tăng dần theo thu nhập cá nhân tăng dần của một cá nhân. Hy vọng thông qua bài viết, bạn đã hiểu rõ hơn về hình thức thuế này.