Những thông tin về cán cân thương mại và tình hình nước ta hiện nay
Tác giả: Trần Hải Minh 07-05-2024
Cán cân thương mại là một vấn đề thường xuyên được nhắc đến trong các chương trình thời sự, là một từ liên quan trực tiếp đến xuất nhập khẩu. Thường xuyên được nhắc đến như thế thì liệu bạn có hiểu cán cân thương mại thực chất là gì hay không? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong nội dung bài viết bên dưới đây để hiểu hơn và biết rõ tình hình cán cân thương mại của nước ta nhé.
1. Bạn đã hiểu gì về cán cân thương mại chưa?
Cán cân thương mại không còn xa lạ với chúng ta nữa, bởi trong cuộc cụm từ này thường xuyên được nhắc đến trong các chương trình thời sự. Đặc biệt đối với những người học và làm trong chuyên ngành kinh tế, các chuyên gia kinh tế thì sẽ chẳng còn xa lạ gì. Tuy nhiên với các bạn trẻ mới học ngành này hoặc những người chưa từng tiếp xúc đến cụm từ chuyên ngành này thì liệu họ có hiểu hay không. Hay chỉ đơn giản là nghe thời sự nói về cán cân thương mại thì cũng chỉ biết được là “ồ, cán cân thương mại đang tăng, hoặc cán cân thương mại không ổn định”.
Việc hiểu về cán cân thương mại sẽ giúp cho bạn hiểu hơn về tình hình kinh tế nước ta và thế giới được rõ ràng hơn. Cũng như vậy, bạn sẽ hiểu sâu xa hơn chứ không đơn thuần là biết về các thông tin đó.
Cán cân thương mại thật ra cũng không quá khó hiểu đâu nhé, nó được hiểu đơn giản chính là những thay đổi trong việc xuất khẩu và nhập khẩu sang nước khác của một quốc gia nào đó trong một khoảng thời gian nhất định và mức chênh lệch giữa chúng, (để biết được sự chênh lệch thì bạn chỉ cần lấy xuất khẩu trừ đi nhập khẩu là có thể ra đáp án). Trong đó sẽ chia ra làm các trường hợp kết quả như sau:
+ Nếu như kết quả sự chênh lệch > 0 thì cán cân thương mại của nước đó đang có thặng dư.
+ Trong trường hợp kết quả < 0 thì cán cân thương mại của quốc gia đó đang có sự thâm hụt.
+ Trong trường hợp kết quả = 0 thì cán cân thương mại của quốc gia đó đang cân bằng.
Hay cán cân thương mại còn được hiểu và được gọi với tên khác là xuất khẩu ròng hay là thặng dư thương mại. Trong trường hợp mà xuất khẩu ròng thặng dư thì sẽ đem lại giá trị dương, còn trong trường hợp cán cân thương mại bắt đầu có sự thâm hụt, chứng tỏ xuất khẩu ròng cũng sẽ mang trong mình giá trị âm. Trong trường hợp này các chuyên gia kinh tế gọi đó là thâm hụt thương mại.
Như vậy bạn cũng đã hiểu hơn về cán cân thương mại rồi đúng không nào. Đối với cán cân thương mại, nếu như bạn chỉ hiểu đơn giản về khái niệm của nó thôi thì chưa đủ, đặc biệt là các bạn sinh viên đang theo học chuyên ngành kinh tế. Chính vì thế mà hãy tiếp tục theo dõi trong các phần viết tiếp theo để hiểu hơn về vấn đề này nhé.
2. Những thông tin cần thiết liên quan đến cán cân thương mại
Về cán cân thương mại là một cụm từ chuyên ngành kinh tế, thế nhưng nó lại có rất nhiều vấn đề khác nhau khiến cho người ta cũng cảm thấy khó hiểu về chúng. Hãy cùng xem những thông tin mà chúng tôi muốn đem lại cho bạn về cán cân thương mại nhé.
2.1. Cán cân thương mại mang một vai trò quan trọng với nền kinh tế
Nếu như trước đây, khi mà các quốc gia đóng cửa thực hiện chính sách tự cung tự cấp thì có lẽ sẽ chẳng bao giờ xuất hiện 4 chữ “cán cân thương mại”. Bởi họ tự sản xuất và tự tiêu thụ và không hề có sự giao lưu bên ngoài thì không thể có xuất khẩu và nhập khẩu được. Tuy nhiên khi nền kinh tế của xã hội nhìn chung đang phát triển, nhận thấy tầm quan trọng của việc hợp tác với các quốc gia khác thì tình hình xuất nhập khẩu giữa các quốc gia đang có sự thay đổi rõ rệt. Các nước hầu như đều đẩy mạnh và mong muốn tình hình xuất khẩu tăng mạnh. Bởi xuất khẩu tăng thì cán cân mới dương và điều đó mới thể hiện được sự phát triển của một quốc gia. Nhìn chung, cán cân thương mại sẽ có những vai trò đối với nền kinh tế của một nước như sau:
- Thứ nhất, cán cân thương mại sẽ thể hiện được sự cạnh tranh của một quốc gia trên thị trường, thể hiện được sự cung cầu của quốc gia đó. Nếu như chỉ nói về tỷ giá hối đoái thì thật sự sẽ có rất nhiều người không hiểu về vấn đề này. Tuy nhiên bạn chỉ cần hiểu đơn giản đó chính là cái mà quốc gia đó thể hiện sự cạnh tranh trên thị trường. Khi sản lượng xuất khẩu dương, thì chứng tỏ quốc gia này có sản lượng xuất khẩu nhiều, mặt hàng đó được nhiều nước ưa chuộng. Chính điều này khiến cho quốc gia đó nâng cao được sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
- Thứ hai, đối với nền kinh tế vĩ mô của một quốc gia thì cán cân thương mại đang thực hiện khá tốt điều này. Đối với cán cân thương mại thì nó sẽ giúp cho một quốc gia thể hiện và đánh giá chính xác nhất về cán cân vãng lai, điều này cũng có những ảnh hưởng hưởng lớn đến nền kinh tế vĩ mô. Đối với một quốc gia nào đó, họ đều cần sử dụng đến cán cân thương mại để có thể có được những chính sách về kinh tế một cách kịp thời nhất, thể hiện được tình hình của nền kinh tế vĩ mô.
- Thứ ba, tình hình của cán cân thương mại nó sẽ thể hiện được một cách rõ ràng nhất sự đầu tư và thu nhập của một quốc gia. Bạn có thể hiểu một cách đơn giản, khi cán cân thương mại của một quốc gia thâm hụt, chứng tỏ nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu, đương nhiên chi sẽ nhiều hơn thu. Còn nếu như cán cân thương mại dương thì chứng tỏ xuất khẩu nhiều hơn nhập khẩu và thu sẽ nhiều hơn chi. Mà đặc biệt đối với một quốc gia mà nói thì họ luôn mong muốn thu nhiều hơn chi, bởi đó chính là thể hiện sự phát triển của một nền kinh tế.
Như vậy, cán cân thương mại vô cùng quan trọng đối với một quốc gia nói chung, nó thể hiện được sự phát triển và sự cạnh tranh của quốc gia đó trên thị trường quốc tế, khẳng định mình như một thương hiệu cá nhân với nước ngoài.
Xem thêm: M-commerce là gì? Tiềm năng của thương mại di động hiện nay
2.2. Cán cân thương mại bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau
Có thể bạn sẽ không biết, tình hình của cán cân thương mại sẽ bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố khác nhau, trong đó các yếu tố chính sẽ bao gồm như sau:
2.2.1. Bị ảnh hưởng bởi tỷ giá hối đoái
Tỷ giá hối đoái có thể nói là một trong những yếu tố quan trọng có ảnh hưởng lớn đến giá tương đối giữa hàng hóa trong nước và hàng hóa xuất khẩu. Trên thực tế đã chứng minh được, nếu như đồng tiền của một quốc gia tăng lên thì giá của hàng hóa sẽ rẻ đi và hàng hóa mà xuất khẩu sẽ đắt hơn với hàng hóa trong nước.
2.2.2. Bị ảnh hưởng bởi chính sách tài chính
- Đối với chính sách tài chính trong nước:
Trong trường hợp nếu như lãi suất của các nước trên thế giới nhìn chung không có sự biến đổi gì thì vấn đề đầu tư của các nước vẫn sẽ luôn được giữ nguyên và cân bằng. Trong trường hợp này thì đầu tư của các nước sẽ cần phải được thu hút một lượng lớn và bổ sung thu hút đầu tư của nước ngoài. Nếu như đầu tư nước ngoài có xu hướng tăng lên thì cán cân thương mại cũng bắt đầu có sự thâm hụt. Còn nếu như trong trường hợp cán cân thương mại có cân bằng thì các chính sách về tài chính cũng được chuyển sang hưởng mở rộng hơn.
- Đối với chính sách tài chính ngoài nước:
Nếu như đối với một quốc gia nhỏ thì có thể nói các chính sách tài chính của quốc gia đó không có nhiều ảnh hưởng đến chính sách tài chính quốc tế. Tuy nhiên nếu trong tình huống ngược lại, đó là một quốc gia lớn có tiềm lực mạnh thì điều đó sẽ làm ảnh hưởng khá lớn đến cán cân thương mại của quốc tế. Cho đến khi cán cân thương mại quốc tế cân bằng thì những sự thay đổi về tài chính, chính sách cũng sẽ tương tự như vậy.
2.2.3. Bị ảnh hưởng bởi tình hình xuất khẩu
Tình hình xuất khẩu cũng là một trong những yếu tố tác động trực tiếp đến cán cân thương mại. Nếu như xuất khẩu của một nước này tăng thì kéo theo nhập khẩu của một số nước cũng không ngừng tăng theo.
2.2.4. Bị ảnh hưởng bởi tình hình nhập khẩu
Có thể nói tình hình nhập khẩu của một quốc gia chính là sự ảnh hưởng đầu tiên đến cán cân thương mại. Nếu như nhìn vào công thức tính cán cân thương mại thì bạn sẽ rõ hơn điều này. Đối với tình hình nhập khẩu của một quốc gia thì có thể thấy nó sẽ thay đổi nếu như giá cả của thị trường nước ngoài có những biến đổi, thì đương nhiên giá nhập khẩu cũng theo đó mà biến đổi theo. Nếu như giá thị trường tăng thì giá nhập khẩu vào cũng tăng và ngược lại.
Như vậy có thể thấy, cán cân thương mại bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố khác nhau, đây cũng là một trong những vấn đề khiến cho nhiều quốc gia phải đau đầu nhất.
3. Cán cân thương mại nước ta giảm do những nguyên nhân nào?
3.1. Do lạm phát
Lạm phát có thể nói đó chính là một trong những nguyên nhân làm cho cán cân thương mại thâm hụt nhiều. Lạm phát là một trong những vấn đề khó có thể tránh khỏi ở một số quốc gia, thậm chí là trên toàn cầu. Lạm phát tăng cao thì cạnh tranh cũng sẽ nâng cao cạnh tranh của hàng hóa trong nước.
3.2. Do có sự không thống nhất giữa tiết kiệm và đầu tư
Đối với nhiều quốc gia thì việc đầu tư và tiết kiệm là một trong những vấn đề vô cùng khó. Nếu như đầu tư tăng thì các chính sách về tiền tệ sẽ không được thả lỏng, điều này sẽ làm tăng lãi suất trong nước và đầu tư tăng lên. Còn nếu như mức tiết kiệm của quốc gia thấp thì việc làm thị trường này ấm lên của bất động sản và chứng khoán cũng tạo ra những kích thích cho tiêu dùng, giảm tiết kiệm.
Nếu như khoảng đầu tư và tiết kiệm đối với một quốc gia mà không thể thống nhất, hay có khoảng chênh lệch lớn thì cũng làm ảnh hưởng đến cán cân thương mại và làm nó giảm xuống.
3.3. Do thâm hụt ngân sách
Sự thâm hụt ngân sách của một quốc gia cũng chính là yếu tố tác động và làm cho cán cân thương mại thâm hụt. Nước ta đang theo đuổi những mục tiêu lớn là tốc độ tăng trưởng của kinh tế, bên cạnh đó thì những lần suy thoái kinh tế cũng khiến cho nước ta phải tăng chi của ngân sách để đảm bảo theo đuổi được mục tiêu lớn đó. Không những thế mà hiện nay các chính sách, dự án đầu tư của nước ta được thực hiện một cách tràn lan, nhưng chưa thật sự đem lại hiệu quả tích cực. Chính vì thế mà làm cho thâm hụt ngân sách khá năng lề.
3.4. Do xuất nhập khẩu
Tình hình xuất nhập khẩu của nước ta trong những năm gần đây cũng đã cải thiện lên rất nhiều. Tuy nhiên nhìn chung thì chưa được tốt lắm, bởi sự cạnh tranh hàng xuất khẩu của nước ta vẫn còn kém xa so với các nước khác. Có thể lấy một điển hình là xuất khẩu gạo giữa nước ta và Thái Lan.
3.5. Do chính sách giảm thuế hàng nhập khẩu
Nước ta cũng đang bắt đầu thực hiện giảm thuế nhập khẩu, đương nhiên khi thực hiện điều này nó sẽ làm ảnh hưởng không hề nhỏ đến cán cân thương mại nước ta.
Tìm việc làm chứng từ xuất nhập khẩu
4. Tình hình cán cân thương mại của nước ta trong thời buổi 4.0
Tình hình cán cân thương mại nước ta có thể đang là một trong những mối bận tâm khá lớn của nhiều người hiện nay. Nhìn chung khi bắt đầu bước sang năm 2020 thì tình hình xuất nhập khẩu của nước ta tăng lên. Trong những tháng đầu của năm 2020 thì tổng giá trị của hàng xuất nhập khẩu đạt 56,12 tỷ USD, tăng trên 3% so với cùng kỳ của năm trước. Với tình hình này thì có thể thấy cán cân thương mại của nước ta đang có sự thâm hụt lên đến 26 triệu USD.
Về tình hình xuất khẩu của nước ta trong tháng 2 của năm 2020 thì đã đạt đến 9.6 tủ USD tăng trên 30% so với 15 ngày cuối tháng 1. Nhìn chung trong vài tháng đầu của năm 2020 thì tổng giá trị xuất khẩu đạt 27,86 tỷ USD tăng hơn so với cùng kỳ năm ngoái.
Về tình hình nhập khẩu của nước ta trong vài tháng đầu năm 2020 thì tổng sản lượng nhập khẩu đạt 28,27 tỷ USD, tổng giá trị này cũng cao hơn so với cùng kỳ của năm ngoái.
Như vậy có thể nói tình hình cán cân thương mại của nước ta vô cùng phức tạp và thay đổi trên nhiều phương diện khác nhau, cán cân thương mại gần như là thay đổi liên tục.
Mong rằng với những thông tin mà work247.vn đã cung cấp cho bạn trong bài viết trên đây thì hy vọng bạn cũng đã có thể hiểu hơn về cán cân thương mại và nắm bắt được những thông tin cần thiết về nó.